Από το 1100π.Χ.-τέλος του Μυκηναϊκού πολιτισμού- ως το 146π.Χ.,οπότε ο Ελλαδικός χώρος υποτάχθηκε στη Ρώμη
Οι Αρχαίοι ΄Ελληνες είχαν ως κέντρο της ζωής τους την αγορά ,το χώρο δηλαδή όπου βρίσκονταν τα κτήρια της ελληνικής πόλεως , όπως οι ναοί, το βουλευτήριο , το Γυμνάσιο. ΄Οσοι ήθελαν κάτι να πουλήσουν ή να αγοράσουν πήγαιναν στην αγορά, που ήταν σαν μια μικρή πολιτεία και εκεί βρίσκονταν εκτεθειμένα ποικίλα προϊόντα.
Η αρχαία Ελληνική πόλη χαρακτηρίζεται ως πολυάνθρωπη .Οι κάτοικοί της χωρίζονταν σε τρεις τάξεις: τους δούλους, τους ξένους(μέτοικους) και τους ελεύθερους πολίτες. Για την Αθήνα που υπήρξε η μεγαλύτερη πόλη σε πληθυσμό, υπολογίζουμε ότι το 339π.Χ. ο πληθυσμός έφτανε τις 350000 ανθρώπων.
Η κατοικία στην Αρχαία Ελλάδα και κυρίως η λαϊκή ήταν απλή. Ανασκαφές έχουν δείξει πως τα σπίτια των εύπορων ήταν ευρύχωρα, καλαίσθητα και πλούσια. Υπήρχε μια εσωτερική στοά, τα κυριότερα δωμάτια, μια αίθουσα για τα συμπόσια ,τραπεζαρία ,λουτρά, μαγειρεία και ακόμα υπήρχε γυναικωνίτης και ανδρωνίτης. Αντίθετα, τα σπίτια 5των λαϊκών ήταν πιο απλά με ένα-δυο δωμάτια και μερικά με όροφο, ο οποίος ενοικιαζόταν.
Τα πρώτα αρχαϊκά χρόνια τα πηγάδια και το βρόχινο νερό κάλυπταν τις ανάγκες των ανθρώπων. Αργότερα άρχισαν να γίνονται διάφορες κατασκευές παροχής νερού, ώστε κάθε σπίτι να έχει δικό του νερό.
Τα έπιπλα που στόλιζαν το αρχαίο ελληνικό σπίτι, όπως καρέκλες, σκαμνιά, κλίνες, τραπέζια και κοσμηματοθήκες, είχαν ευγενικά σχήματα και περιγράμματα που μπορούσαν να αποτελέσουν έργο τέχνης.
Η οικογένεια ταυτιζόταν με ένα στέρεο δεσμό. Οι βασιλικές οικογένειες ήταν πλούσιες, δυνατές, πολυμελείς και η θέση της γυναίκας ήταν τιμητική. Στα μεθομηρικά χρόνια, όταν μια κοπέλα ήταν σε ηλικία γάμου, ο πατέρας καλούσε γαμπρούς που προσέφεραν δώρα και κατά τη διάρκεια της φιλοξενίας έδειχναν τα προσόντα τους. Μετά ο πατέρας της νύφης διάλεγε τον καλύτερο. Η κύρια τελετή συνίσταται στη μεταφορά της νύφης στο σπίτι του συζύγου. Προηγείται ένα τραπέζι(γεύμα) που προσφέρει ο πατέρας της νύφης. ΄Όταν έρθει το βράδυ, το ζευγάρι ανεβασμένο σε μια άμαξα προχωρεί για το νέο σπιτικό και ο γάμος ολοκληρώνεται με την ύπαρξη απογόνων.
Η γέννηση ήταν μεγάλο γεγονός. ΄Όταν αποκτούσαν παιδιά αρσενικά, η τελετή ήταν λαμπρή. ΄Όταν ήταν η ώρα του τοκετού, προσέφεραν θυσίες στις θεότητες και άλειφαν το σπίτι με πίσσα για να φύγουν τα κακά πνεύματα. ΄Όταν το παιδί ερχόταν στον κόσμο, το έλουζαν με χλιαρό νερό και το άλειφαν με λάδι.
Ο θάνατος ήταν μια ιερή τελετή. Περιποιόντουσαν το νεκρό και τον έβαζαν σε μία κλίνη. Τον έκλαιγαν όλη νύχτα και την επόμενη μέρα γινόταν η ταφή ή η καύση του. Τον πήγαιναν με άμαξα στο νεκροταφείο και οι συγγενείς τον τοποθετούσαν στον τάφο ή τον έκαιγαν(στα γεωμετρικά χρόνια). Επίσης προσέφεραν θυσίες υπέρ του νεκρού.
Οι αρχαίοι ΄Ελληνες όμως ήξεραν και να διασκεδάζουν. Στα ομηρικά χρόνια τα συμπόσια γίνονταν καθημερινά. ΄Αναβαν φωτιά στην αυλή ή σε ένα δωμάτιο και έτρωγαν κρέας. Επίσης στο γεύμα περιλαμβάνονταν φρούτα, μέλι και λαχανικά. Ακόμα ,οι Αθηναίοι έκαναν συμπόσια σε σημαντικά γεγονότα, όπως οι γιορτές. Μια μορφή ψυχαγωγίας ήταν και οι θεατρικές παραστάσεις που είχαν όμως θρησκευτικό και διδακτικό χαρακτήρα. Μεγάλη βέβαια ψυχαγωγία τους προσέφεραν και οι χοροί, αφού θεωρούσαν ότι η ρυθμική κίνηση ήταν θείο χάρισμα.
Αλλά και για την ενδυμασία τους ενδιαφέρονταν οι αρχαίοι Έλληνες. Το ένδυμα αποτελούσε ένδειξη Πολιτισμού και χαρακτηρίζεται από ελευθερία και απλότητα. Την κομψότητα των γυναικών συμπληρώνουν τα μακριά μαλλιά και τα κοσμήματα: περιδέραια, χρυσά βραχιόλια, σκουλαρίκια κ.α.
Η αγωγή των νέων ήταν διαφορετική από σήμερα. Οι ομηρικοί ήρωες εμφανίζονται ως μαχητές, φυσικά όμως αυτό δεν έφτανε. Διδάσκονταν λοιπόν τη λύρα, το κυνήγι, ακόμη και την ιατρική. Στη Σπάρτη η αγωγή των νέων στρεφόταν στην προετοιμασία για την άμυνα της πόλης, στη θυσία του ατόμου για το κοινό συμφέρον. Η πολιτεία ενδιαφέρεται για τα μέλη της και τους μελλοντικούς υπερασπιστές της.
Τα παιδιά των Αθηναίων ως τα επτά τους χρόνια μεγάλωναν κανονικά όπως όλα τα παιδιά. Μετά, τα αγόρια πήγαιναν σχολείο και τα κορίτσια έμεναν στο σπίτι με τις μητέρες τους και μάθαιναν πώς να γίνουν καλές σύζυγοι. Η παιδεία των αγοριών χωριζόταν σε δύο φάσεις. Την παιδεία που είχε ως σκοπό την άσκηση του σώματος και την παιδεία που είχε ως σκοπό την πνευματική τους μάθηση.
Με τι ασχολούνταν όμως οι αρχαίοι Έλληνες; Στην ομηρική κοινωνία οι άνθρωποι κατανέμονταν σχεδόν εξίσου ανάμεσα σε ηγεμόνες-πλούσιους και φτωχούς, σε ελεύθερους πολίτες και δούλους. Οι άρχοντες ασχολούνταν με τη γη και την κτηνοτροφία. Δεν ασχολούνταν όμως μόνο με αυτές τις εργασίες ,αλλά έχτιζαν και σπίτια, έφτιαχναν έπιπλα κ.α. Στους δούλους φυσικά έπεφτε η βαριά εργασία. Η κυριότερη πηγή δούλων ήταν ο πόλεμος. Τους χρησιμοποιούσαν για τις δουλειές τους κυρίως οι πλούσιοι. Οι μικροϊδιοκτήτες είχαν δούλους εποχιακά. Οι κυριότερες εργασίες για δούλους ήταν του θυρωρού, του παιδαγωγού, του μάγειρα κ.α.
Οι εργατοτεχνίτες ήταν το μεγαλύτερο μέρος του αστικού πληθυσμού. Αυτά τα επαγγέλματα απαιτούσαν γνώσεις και επιδεξιότητα. Επεξεργάζονταν τον άργιλο, το ξύλο, την πέτρα και έφτιαχναν όμορφα διακοσμημένα αντικείμενα.
Υπήρχαν βέβαια και οι γεωργοί ή οι ιδιοκτήτες της γης. Δούλευαν άνοιξη, καλοκαίρι και φθινόπωρο. Έτσι γύμναζαν το σώμα τους. Καλλιεργούσαν αμπέλια, ελιές, οπωροφόρα δέντρα κ.α.
Οι πιο αγαπημένες τους όμως ασχολίες ήταν το κυνήγι και το ψάρεμα. Κυνηγούσαν αρκούδες, αγριογούρουνα, πουλιά κ.α. Το ψάρεμα ήταν γι’ αυτούς περισσότερο μια επαγγελματική απασχόληση παρά διασκέδαση. Θεωρούσαν βέβαια πως το κυνήγι ήταν πιο υγιεινό από το ψάρεμα.
Οι ΄Ελληνες , τέλος, ήταν λαός που αγάπησε πάρα πολύ τον αθλητισμό. Ο ΄Ελληνας αθλητής δεν αγωνιζόταν για υλικό κέρδος, αλλά για τη νίκη. Κατά τις ημέρες των εορτών οργανώνονταν αγώνες. Το γνήσιο όμως αγωνιστικό πνεύμα, εμφανίστηκε από τους Αχαιούς, που οι αγώνες τους δεν ήταν μόνο επιδείξεις, αλλά συνδέονταν και με τελετουργίες. Από το πλήθος των τοπικών αγώνων της αρχαιότητας αναφέρουμε τα Ολύμπια που γινόταν στην ωραία Ολυμπία, τα Πύθια, τα Ίσθμια που γίνονταν στην ήρεμη περιοχή της Ισθμίας, τα Νέμεα που είχαν νεκρικό χαρακτήρα, προς τιμήν των ηρώων και βέβαια τους ανώτερους από όλους, τους Ολυμπιακούς αγώνες. Η αρχή των αγώνων είναι πάντα θρησκευτική. Για έπαθλο είχαν κυρίως τρίποδες και αγγεία. Οι αγώνες ήταν ρόλος των παίδων, δηλαδή των αγοριών στην αρχαϊκή εποχή. Οι γυναίκες συνήθως δεν έπαιρναν μέρος στα αγωνίσματα.
Οι αγωνιστικοί χώροι ήταν το στάδιο, όπου γίνονταν αγώνες δρόμου, το Γυμνάσιο ή η Παλαίστρα, όπου γυμνάζονταν οι παίδες και ο ιππόδρομος, όπου γίνονταν οι αρματοδρομίες. Τα κυριότερα αθλήματα ήταν ο δρόμος, που ήταν αγώνας αντοχής, το άλμα(πήδημα σε μήκος), ο δίσκος, το ακόντιο, η πάλη που γινόταν σε ειδικό σκάμμα και τέλος το πένταθλο που συνδύαζε τα αγωνίσματα του δίσκου, του άλματος και του ακοντίου.
Η πυγμή, ακόμα, αναπτύχθηκε από τη χρήση του φυσικού όπλου του ανθρώπου, της δύναμης και της αντοχής του. Το παγκράτιο ήταν ένα άθλημα που συνδύαζε την πυγμή και την πάλη. Ακόμα γίνονταν ιππικοί αγώνες, κολύμβηση, κατάδυση και κωπηλασία.
Οι πληροφορίες αυτές που έχουμε για τη ζωή των αρχαίων Ελλήνων, αφορούν κυρίως τη ζωή στην κλασική Αθήνα, μας δίνουν όμως μια γενική εικόνα και για τη ζωή των άλλων πόλεων, αφού όπως φαίνεται, σταδιακά το πολιτικό και κοινωνικό σύστημα της Αθήνας υιοθετήθηκε και από εκατοντάδες άλλες πόλεις του ελλαδικού χώρου.
Οι Αρχαίοι ΄Ελληνες είχαν ως κέντρο της ζωής τους την αγορά ,το χώρο δηλαδή όπου βρίσκονταν τα κτήρια της ελληνικής πόλεως , όπως οι ναοί, το βουλευτήριο , το Γυμνάσιο. ΄Οσοι ήθελαν κάτι να πουλήσουν ή να αγοράσουν πήγαιναν στην αγορά, που ήταν σαν μια μικρή πολιτεία και εκεί βρίσκονταν εκτεθειμένα ποικίλα προϊόντα.
Η αρχαία Ελληνική πόλη χαρακτηρίζεται ως πολυάνθρωπη .Οι κάτοικοί της χωρίζονταν σε τρεις τάξεις: τους δούλους, τους ξένους(μέτοικους) και τους ελεύθερους πολίτες. Για την Αθήνα που υπήρξε η μεγαλύτερη πόλη σε πληθυσμό, υπολογίζουμε ότι το 339π.Χ. ο πληθυσμός έφτανε τις 350000 ανθρώπων.
Η κατοικία στην Αρχαία Ελλάδα και κυρίως η λαϊκή ήταν απλή. Ανασκαφές έχουν δείξει πως τα σπίτια των εύπορων ήταν ευρύχωρα, καλαίσθητα και πλούσια. Υπήρχε μια εσωτερική στοά, τα κυριότερα δωμάτια, μια αίθουσα για τα συμπόσια ,τραπεζαρία ,λουτρά, μαγειρεία και ακόμα υπήρχε γυναικωνίτης και ανδρωνίτης. Αντίθετα, τα σπίτια 5των λαϊκών ήταν πιο απλά με ένα-δυο δωμάτια και μερικά με όροφο, ο οποίος ενοικιαζόταν.
Τα πρώτα αρχαϊκά χρόνια τα πηγάδια και το βρόχινο νερό κάλυπταν τις ανάγκες των ανθρώπων. Αργότερα άρχισαν να γίνονται διάφορες κατασκευές παροχής νερού, ώστε κάθε σπίτι να έχει δικό του νερό.
Τα έπιπλα που στόλιζαν το αρχαίο ελληνικό σπίτι, όπως καρέκλες, σκαμνιά, κλίνες, τραπέζια και κοσμηματοθήκες, είχαν ευγενικά σχήματα και περιγράμματα που μπορούσαν να αποτελέσουν έργο τέχνης.
Η οικογένεια ταυτιζόταν με ένα στέρεο δεσμό. Οι βασιλικές οικογένειες ήταν πλούσιες, δυνατές, πολυμελείς και η θέση της γυναίκας ήταν τιμητική. Στα μεθομηρικά χρόνια, όταν μια κοπέλα ήταν σε ηλικία γάμου, ο πατέρας καλούσε γαμπρούς που προσέφεραν δώρα και κατά τη διάρκεια της φιλοξενίας έδειχναν τα προσόντα τους. Μετά ο πατέρας της νύφης διάλεγε τον καλύτερο. Η κύρια τελετή συνίσταται στη μεταφορά της νύφης στο σπίτι του συζύγου. Προηγείται ένα τραπέζι(γεύμα) που προσφέρει ο πατέρας της νύφης. ΄Όταν έρθει το βράδυ, το ζευγάρι ανεβασμένο σε μια άμαξα προχωρεί για το νέο σπιτικό και ο γάμος ολοκληρώνεται με την ύπαρξη απογόνων.
Η γέννηση ήταν μεγάλο γεγονός. ΄Όταν αποκτούσαν παιδιά αρσενικά, η τελετή ήταν λαμπρή. ΄Όταν ήταν η ώρα του τοκετού, προσέφεραν θυσίες στις θεότητες και άλειφαν το σπίτι με πίσσα για να φύγουν τα κακά πνεύματα. ΄Όταν το παιδί ερχόταν στον κόσμο, το έλουζαν με χλιαρό νερό και το άλειφαν με λάδι.
Ο θάνατος ήταν μια ιερή τελετή. Περιποιόντουσαν το νεκρό και τον έβαζαν σε μία κλίνη. Τον έκλαιγαν όλη νύχτα και την επόμενη μέρα γινόταν η ταφή ή η καύση του. Τον πήγαιναν με άμαξα στο νεκροταφείο και οι συγγενείς τον τοποθετούσαν στον τάφο ή τον έκαιγαν(στα γεωμετρικά χρόνια). Επίσης προσέφεραν θυσίες υπέρ του νεκρού.
Οι αρχαίοι ΄Ελληνες όμως ήξεραν και να διασκεδάζουν. Στα ομηρικά χρόνια τα συμπόσια γίνονταν καθημερινά. ΄Αναβαν φωτιά στην αυλή ή σε ένα δωμάτιο και έτρωγαν κρέας. Επίσης στο γεύμα περιλαμβάνονταν φρούτα, μέλι και λαχανικά. Ακόμα ,οι Αθηναίοι έκαναν συμπόσια σε σημαντικά γεγονότα, όπως οι γιορτές. Μια μορφή ψυχαγωγίας ήταν και οι θεατρικές παραστάσεις που είχαν όμως θρησκευτικό και διδακτικό χαρακτήρα. Μεγάλη βέβαια ψυχαγωγία τους προσέφεραν και οι χοροί, αφού θεωρούσαν ότι η ρυθμική κίνηση ήταν θείο χάρισμα.
Αλλά και για την ενδυμασία τους ενδιαφέρονταν οι αρχαίοι Έλληνες. Το ένδυμα αποτελούσε ένδειξη Πολιτισμού και χαρακτηρίζεται από ελευθερία και απλότητα. Την κομψότητα των γυναικών συμπληρώνουν τα μακριά μαλλιά και τα κοσμήματα: περιδέραια, χρυσά βραχιόλια, σκουλαρίκια κ.α.
Η αγωγή των νέων ήταν διαφορετική από σήμερα. Οι ομηρικοί ήρωες εμφανίζονται ως μαχητές, φυσικά όμως αυτό δεν έφτανε. Διδάσκονταν λοιπόν τη λύρα, το κυνήγι, ακόμη και την ιατρική. Στη Σπάρτη η αγωγή των νέων στρεφόταν στην προετοιμασία για την άμυνα της πόλης, στη θυσία του ατόμου για το κοινό συμφέρον. Η πολιτεία ενδιαφέρεται για τα μέλη της και τους μελλοντικούς υπερασπιστές της.
Τα παιδιά των Αθηναίων ως τα επτά τους χρόνια μεγάλωναν κανονικά όπως όλα τα παιδιά. Μετά, τα αγόρια πήγαιναν σχολείο και τα κορίτσια έμεναν στο σπίτι με τις μητέρες τους και μάθαιναν πώς να γίνουν καλές σύζυγοι. Η παιδεία των αγοριών χωριζόταν σε δύο φάσεις. Την παιδεία που είχε ως σκοπό την άσκηση του σώματος και την παιδεία που είχε ως σκοπό την πνευματική τους μάθηση.
Με τι ασχολούνταν όμως οι αρχαίοι Έλληνες; Στην ομηρική κοινωνία οι άνθρωποι κατανέμονταν σχεδόν εξίσου ανάμεσα σε ηγεμόνες-πλούσιους και φτωχούς, σε ελεύθερους πολίτες και δούλους. Οι άρχοντες ασχολούνταν με τη γη και την κτηνοτροφία. Δεν ασχολούνταν όμως μόνο με αυτές τις εργασίες ,αλλά έχτιζαν και σπίτια, έφτιαχναν έπιπλα κ.α. Στους δούλους φυσικά έπεφτε η βαριά εργασία. Η κυριότερη πηγή δούλων ήταν ο πόλεμος. Τους χρησιμοποιούσαν για τις δουλειές τους κυρίως οι πλούσιοι. Οι μικροϊδιοκτήτες είχαν δούλους εποχιακά. Οι κυριότερες εργασίες για δούλους ήταν του θυρωρού, του παιδαγωγού, του μάγειρα κ.α.
Οι εργατοτεχνίτες ήταν το μεγαλύτερο μέρος του αστικού πληθυσμού. Αυτά τα επαγγέλματα απαιτούσαν γνώσεις και επιδεξιότητα. Επεξεργάζονταν τον άργιλο, το ξύλο, την πέτρα και έφτιαχναν όμορφα διακοσμημένα αντικείμενα.
Υπήρχαν βέβαια και οι γεωργοί ή οι ιδιοκτήτες της γης. Δούλευαν άνοιξη, καλοκαίρι και φθινόπωρο. Έτσι γύμναζαν το σώμα τους. Καλλιεργούσαν αμπέλια, ελιές, οπωροφόρα δέντρα κ.α.
Οι πιο αγαπημένες τους όμως ασχολίες ήταν το κυνήγι και το ψάρεμα. Κυνηγούσαν αρκούδες, αγριογούρουνα, πουλιά κ.α. Το ψάρεμα ήταν γι’ αυτούς περισσότερο μια επαγγελματική απασχόληση παρά διασκέδαση. Θεωρούσαν βέβαια πως το κυνήγι ήταν πιο υγιεινό από το ψάρεμα.
Οι ΄Ελληνες , τέλος, ήταν λαός που αγάπησε πάρα πολύ τον αθλητισμό. Ο ΄Ελληνας αθλητής δεν αγωνιζόταν για υλικό κέρδος, αλλά για τη νίκη. Κατά τις ημέρες των εορτών οργανώνονταν αγώνες. Το γνήσιο όμως αγωνιστικό πνεύμα, εμφανίστηκε από τους Αχαιούς, που οι αγώνες τους δεν ήταν μόνο επιδείξεις, αλλά συνδέονταν και με τελετουργίες. Από το πλήθος των τοπικών αγώνων της αρχαιότητας αναφέρουμε τα Ολύμπια που γινόταν στην ωραία Ολυμπία, τα Πύθια, τα Ίσθμια που γίνονταν στην ήρεμη περιοχή της Ισθμίας, τα Νέμεα που είχαν νεκρικό χαρακτήρα, προς τιμήν των ηρώων και βέβαια τους ανώτερους από όλους, τους Ολυμπιακούς αγώνες. Η αρχή των αγώνων είναι πάντα θρησκευτική. Για έπαθλο είχαν κυρίως τρίποδες και αγγεία. Οι αγώνες ήταν ρόλος των παίδων, δηλαδή των αγοριών στην αρχαϊκή εποχή. Οι γυναίκες συνήθως δεν έπαιρναν μέρος στα αγωνίσματα.
Οι αγωνιστικοί χώροι ήταν το στάδιο, όπου γίνονταν αγώνες δρόμου, το Γυμνάσιο ή η Παλαίστρα, όπου γυμνάζονταν οι παίδες και ο ιππόδρομος, όπου γίνονταν οι αρματοδρομίες. Τα κυριότερα αθλήματα ήταν ο δρόμος, που ήταν αγώνας αντοχής, το άλμα(πήδημα σε μήκος), ο δίσκος, το ακόντιο, η πάλη που γινόταν σε ειδικό σκάμμα και τέλος το πένταθλο που συνδύαζε τα αγωνίσματα του δίσκου, του άλματος και του ακοντίου.
Η πυγμή, ακόμα, αναπτύχθηκε από τη χρήση του φυσικού όπλου του ανθρώπου, της δύναμης και της αντοχής του. Το παγκράτιο ήταν ένα άθλημα που συνδύαζε την πυγμή και την πάλη. Ακόμα γίνονταν ιππικοί αγώνες, κολύμβηση, κατάδυση και κωπηλασία.
Οι πληροφορίες αυτές που έχουμε για τη ζωή των αρχαίων Ελλήνων, αφορούν κυρίως τη ζωή στην κλασική Αθήνα, μας δίνουν όμως μια γενική εικόνα και για τη ζωή των άλλων πόλεων, αφού όπως φαίνεται, σταδιακά το πολιτικό και κοινωνικό σύστημα της Αθήνας υιοθετήθηκε και από εκατοντάδες άλλες πόλεις του ελλαδικού χώρου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου