Ποιοί ήταν οι όροι και οι προϋποθέσεις για να γίνεις βουλευτής στην Αρχαία Ελλάδα.

Τους όρους και τις προϋποθέσεις για να γίνεις βουλευτής στην Αρχαία Ελλάδα, αλιεύσαμε στο Διαδίκτυο και αμέσως καταλάβαμε το μεγαλείο της Αθηναϊκής Δημοκρατίας και πόσο έντιμοι ήταν οι προγόνοι μας.

Όχι σαν τους σύγχρονους εκπροσώπους του λαού που έφεραν την χώρα στο χείλος του γκρεμού.

Ιδού λοιπόν, το Ελληνικό Δίκαιο που ίσχυε κατά τον 5ο π.Χ. αιώνα, δηλαδή το Δίκαιον του Χρυσού Αιώνα και της Αθηναϊκής Δημοκρατίας. Οι νόμοι ήταν του Σόλωνα και προέβλεπαν πως εάν κάποιος πολίτης ήθελε να γίνει βουλευτής.

Ο Νόμος απαιτούσε τα εξής:

1) Να είναι Αθηναίος​ πολίτης.

2) Nα κατέχει την Ελληνική θρησκεία και παιδεία ​ (όμαιμον, ομότροπον, ομόθρησκον)​…

3) Nα ΜΗΝ είναι κίναιδος, και

4) Να καταγραφεί ΟΛΗ η περιουσία του, μέχρι και τα σανδάλια που φορούσε, καθώς και η οικογενειακή του περιουσία.

Εάν τηρούνταν όλα αυτά, τότε μπορούσε να γίνει βουλευτής. ​

Οι νόμοι που εισήγοντο στην Εκκλησία του Δήμου για ψήφιση ήταν ονομαστικοί, δηλαδή έφεραν το όνομα του προτείνοντος. Εκείνος δε που πρότεινε κάποιον νόμο έπρεπε να είναι ΠΟΛΥ προσεκτικός.

Όχι μόνον να έχει εξετάσει το εάν υπήρχε άλλος, προγενέστερος νόμος που ρύθμιζε το θέμα με τρόπο διαφορετικό (οπότε έπρεπε να τον αναφέρει), αλλά ήταν και ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ για τα αποτελέσματα του προτεινόμενου.

Έτσι, εάν πρότεινε και περνούσε νόμο ο οποίος αποδεικνυόταν οικονομικά ζημιογόνος για την Αθήνα, τότε έπρεπε να κατασχεθεί από την καταγεγραμμένη περιουσία του, όλο το ποσόν κατά το οποίο ζημιώθηκε οικονομικά η Αθήνα.

Αν μάλιστα ​δεν έφθανε ΟΛΗ η περιουσία του -μέχρι και τα σανδάλια του, που κατεγράφησαν-, τότε το ανεξόφλητο υπόλοιπο, υποχρεώνονταν να το εξοφλήσει ΔΟΥΛΕΥΟΝΤΑΣ ΣΕ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ.

Αν ο νόμος, που πρότεινε και ψηφίστηκε, ζημίωνε ΗΘΙΚΑ την Αθήνα η ποινή ήταν: AΥΘΗΜΕΡΟΝ ΤΕΛΕΥΘΗΣΑΤΩ …

ΠΗΓΗ

Συγκλονιστικό! Δείτε το…πριν το εξαφανίσουν! Βιβλίο από το 1952 περιγράφει με ακρίβεια τι θα συμβεί στη σημερινή Ελλάδα…!

Διαβάσαμε ένα άρθρο και μας έκανε τεράστια εντύπωση. Το τελευταίο καιρό πολλοί ανακαλύπτουν τη διαχρονική γραφή ποιημάτων και άρθρων, όμως όταν έπεσε το συγκεκριμένο στην αντίληψή μας δε το πιστεύαμε το πόσο «μέσα» έπεσε στις προβλέψεις του ένας άνθρωπος ΤΟ 1952.

Ήταν Γενάρης του 1952, όταν ο Ισίδωρος Πόσδαγλης ολοκλήρωνε το πόνημά του «Πατριωτική Οικονομική Πολιτική», ένα μικρό βιβλιαράκι που «κάποιοι» φρόντισαν να εξαφανιστεί.

Αντίτυπά του μοιράζονταν από χέρι σε χέρι μέχρι και τα τέλη της δεκαετίας του 1980, περίπου τρεις δεκαετίες μετά την πρώτη του έκδοση από τις οικονομικές εκδόσεις «Μπιστιρλή», το γνωστό στους μυημένους εξειδικευμένο εκδοτικό οίκο που από τις αρχές του αιώνα εξέδιδε τα πλέον προχωρημένα επιστημονικά συγγράμματα για λίγους και εκλεκτούς.

Ποιος ήταν ο Ισίδωρος Πόσδαγλης;

Γεννήθηκε στη Λαμία το 1907. Εντάχθηκε από πολύ νωρίς, ήδη από το 1922 στην ηλικία των 15 χρονών, στον «Όμιλο Ελεύθερης Σκέψης» κι άρχισε να διαμορφώνει την πατριωτική του οικονομική θεωρία.

Μετά, έφυγε για τη Σοβιετική Ένωση όπου σπούδασε οικονομικά στο Κρατικό Πανεπιστήμιο της Μόσχας – το γνωστό μετονομασθέν σε Λομονόσοφ – και στη συνέχεια εργάστηκε μαζί με μερικά από τα πιο κορυφαία μυαλά της εποχής του σε ορισμένα από τα πιο προχωρημένα και άκρως απόρρητα οικονομικά προγράμματα της τότε Σοβιετίας.

Το 1940 επιστρέφει στην Ελλάδα, εντάσσεται στην Αντίσταση και με το τέλος του πολέμου συλλαμβάνεται από τους Άγγλους και παραδίδεται στη Χωροφυλακή. Μένει φυλακισμένος, «ξεχασμένος» για χρόνια. Στο κρατητήριο ολοκληρώνει το βιβλίο «Πατριωτική Οικονομική Πολιτική» που δεν πέρασε απαρατήρητο από τον εκδοτικό οίκο «Μπιστιρλή», ο οποίος και το εκδίδει. Το βιβλίο είναι δυναμίτης, αφού περιέχει μερικά από τα πιο πρωτοποριακά μοντέλα οικονομικής πρόβλεψης που έχουν κατασκευαστεί ποτέ. Επιπλέον, προβάλλει το πατριωτικό μοντέλο της οικονομίας και προκαλεί πάταγο στους τότε διεθνείς οικονομικούς κύκλους και σε πρόσωπα που διαμόρφωναν τη διεθνή οικονομική πολιτική.

Αυτά για την ιστορία. Απλά να προσθέσουμε ότι αρκετοί Έλληνες που εργάζονται σε μεγάλους διεθνείς Οίκους – που σήμερα κάποιοι εξ΄αυτών των Οίκων μας ταλανίζουν – έχουν δει στις βιβλιοθήκες Διευθυνόντων Συμβούλων και άλλων κορυφαίων στελεχών το βιβλιαράκι του Ισίδωρου Πόσδαγλη. Του μεγάλου Αγωνιστή και Οικονομολόγου. Ίσως κάποια στιγμή αξίζει να ασχοληθούμε και να αναφέρουμε πολύ περισσότερα για ένα από τα μεγαλύτερα οικονομικά μυαλά που γέννησε αυτός ο τόπος.

Τι έγραφε στο βιβλίο του ο Πόσδαγλης και γιατί δεν θέλουν να το ξέρουμε;

Μερικές μόνο αναφορές από το βιβλίο του Πόσδαγλη – το οποίο θυμίζουμε γράφτηκε στα 1952 – είναι ικανές να ανατρέψουν, κυριολεκτικά να τινάξουν στον αέρα το σάπιο οικοδόμημα της αδιέξοδης οικονομικής πολιτικής που ακολουθείται. Διαβάστε:

Στο δεύτερο κεφάλαιο με τίτλο «Εθνικό Χρέος και Εθνικό Έλλειμμα» σημειώνει ο Πόσδαγλης, στις σελίδα 17:

«Όταν τα δανεισμένα κεφάλαια του διεθνούς καπιταλισμού βρεθούν στο όριο της απόδοσής τους τότε ακολουθεί μια απομείωση του Εθνικού Χρέους, που επιβάλλουν δια της βίας. Τότε θα επικαλεστούν την ανάγκη πλέριας συμμετοχής όλων των δανειστών, εννοώντας μ΄ αυτά τα λόγια ότι πρέπει να πληρώσουν οι αποταμιεύσεις των εργατών, των αγροτών και του λαού. Κυλάνε έτσι το χρέος τους από το Κράτος που στέρεψε από απόδοση στο γόνιμο χωράφι του αγρότη για να πάρουν κι από εκεί κέρδη.»

Και συνεχίζει ο Πόσδαγλης πιο κάτω, στη σελίδα 22 στο ίδιο κεφάλαιο:

«Όταν η Ευρώπη μετά τον Πόλεμο θα φτιάσει το Νόμισμα για να απορροφήσει τα λαϊκά κεφάλαια, τότες θα στραφούν προς την Ελλάδα να της κόψουν το Χρέος που θα της έχουν φορτώσει, με σκοπό να τραβήξουν από τους εργαζόμενους και τους αγρότες ό,τι θα έχουν μαζέψει από το τέλος του Πολέμου και μετά».

Αν βρίσκετε εντυπωσιακό να προβλέψει κανείς το κοινό νόμισμα από ένα κρατητήριο στα 1952 περιμένετε να δείτε παρακάτω:

«Ελλάδα, Πορτογαλία, Ιρλανδία, Ισπανία και Ιταλία θα γίνουν στόχος του διεθνούς κεφαλαίου μόλις φτιάσουνε το Νόμισμα. Το άθροισμα των δικών τους χρεών – που με τέχνη και κόπο θα τους έχουν φορτώσει – θα ισορροπεί, θα αντιπροσωπεύει το Χρέος μιας ψευτο-ένωσης, ώστε να ισοφαρίζει τα κέρδη των Γερμανο-Γάλλων και των ιμπεριαλιστών συμμάχων τους»

Σελίδα 24!

Αυτά γράφει ο Πόσδαγλης, με στοιχεία, αριθμούς και διαγράμματα, είπαμε από το 1952!

Στο τέταρτο κεφάλαιο «Τα Κόμματα» γράφει ο Πόσδαγλης στη σελίδα 121:

«Όταν ο λαός πρέπει να καθοδηγηθεί προς την απομείωση του Χρέους τότε χρειάζεται μια γενικής φύσης Κυβέρνηση (Σ.Σ.: Ο Πόσδαγλης μάλλον εννοεί μια Κυβέρνηση συνεργασίας), που θα αντιπαλεύει τα λαϊκά συμφέροντα σ’ όλο το πλάτος της ιδεολογικής αντιπάλης. Ο διεθνής παράγοντας του καπιταλισμού θα φροντίσει ώστε να μην υπάρχουν δυνατότητες άλλες απ΄αυτές που θα λέει η γενικής φύσης Κυβέρνηση»

Μήπως σας θυμίζει κάτι;

Γιατί όμως στην Ελλάδα; Τα εξηγεί όλα ο Πόσδαγλης:

«Αμερικανοί και Γερμανοί δεν μπορούν να ζήσουν πιο πέρα απ΄ το τέλος του αιώνα γιατί θα ‘ναι τόση η ανάγκη τους για κεφάλαια, όπως βλέπουμε ακριβώς στον πίνακα πιο πάνω, που θα πρέπει να βγάλουν τα πετρέλαια για τα οποία οι ίδιοι οι Γερμανοί ήρθαν να κάνουν Κατοχή στην Πατρίδα μας. Θα δείτε να ξαναβρίσκονται Σύμμαχοι, να συγκεντρώνουν και πάλι τις δυνάμεις τους και να ασχολούνται με το χάρτη που ξέρουν όλοι τους και τον έχουν κλεισμένο στα συρτάρια τους. Και οι ξένοι και οι ντόπιοι συνεργάτες τους»

Σε ποιο χάρτη αναφέρεται αυτός ο μεγάλος και ξεχασμένος αγωνιστής;

Γεώργιος Ν. Πετρακης, Αρχιτέκτων Μηχανικός

ΠΗΓΗ

Η εκπληκτική τεχνολογία των αρχαίων Ελλήνων.

∆εν είναι μόνο ο Ελληνικός Πολιτισμός που έδωσε τα Φώτα του σ’ όλο τον κόσμο αλλά και η Αρχαία Ελληνική Τεχνολογία. Οι αρχαίοι Έλληνες άφησαν ανεξίτηλα την σφραγίδας τους στον πολιτισμό, τις επιστήμες και την τεχνολογία που ανέπτυξε η ανθρωπότητα.
Η Τεχνολογία των αρχαίων Ελλήνων έδωσε την δυνατότητα στους ανθρώπους να γνωρίσουν και να γευθούν τα αποτελέσματα της αξιοποίησης μηχανών και εργαλείων ώστε η ζωή τους να γίνει πιο παραγωγική. Επιτεύχθηκε βελτίωση στην παραγωγή και κατανάλωση τροφής, στην ένδυση και τις συνθήκες διαβίωσης.

Όταν μιλάει κανείς για την Αρχαία Ελλάδα, είναι πολύ συγκεκριμένα τα πράγματα που έρχονται στο μυαλό: τέχνες, φιλοσοφία, μυθολογία, πολιτική και επικές μάχες.
Αυτό που διαφεύγει, όμως, σε πολλούς είναι πως η Αρχαία Ελλάδα υπήρξε κοιτίδα σημαντικών τεχνολογικών καινοτομιών και επιτευγμάτων για την εποχή τους,  που αφορούσαν σε όλο το φάσμα της ανθρώπινης ζωής την αντίστοιχη περίοδο.
Ελάτε να γνωρίσουμε τα σπουδαιότερα από αυτά:

10. Το Ευπαλίνειο όρυγμα

Τον 6ο αιώνα π.Χ. ο Πολυκράτης, τύραννος της Σάμου, μερίμνησε για την υδροδότηση της πρωτεύουσας του νησιού καλώντας τον αρχιτέκτονα Ευπαλίνο από τα Μέγαρα για να επιβλέψει τη δημιουργία ενός υπόγειου υδραγωγείου.
Αυτή ήταν η πρώτη φορά στην ιστορία που μια τέτοια διαδικασία βασίστηκε στη γεωμετρία, χρησιμοποιώντας μάλιστα μια σειρά από αρχές που κωδικοποιήθηκαν μερικούς αιώνες αργότερα από τον διάσημο μαθηματικό Ευκλείδη.

9. Το φλογοβόλο

Το πρώτο φλογοβόλο μηχάνημα στην ιστορία χρησιμοποιήθηκε κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού Πολέμου.
Ο Θουκυδίδης περιγράφει πώς οι Βοιωτοί χρησιμοποίησαν ένα τέτοιο μηχάνημα κατά τη διάρκεια της μάχης του Δηλίου κατασκευάζοντας έναν φυσητήρα αξιοποιώντας τα αναμμένα κάρβουνα και το θειάφι ενάντια στις οχυρώσεις των Αθηναίων.

8. Το Ατμοτηλεβόλο

Το Ατμοτηλεβόλο που ήταν μία επινόηση του Αρχιμήδη ήταν το πρώτο όπλο παγκοσμίως το οποίο λειτουργούσε με πίεση ατμού. Αποτελούνταν από έναν μεγάλο μεταλλικό σωλήνα -καλυμμένο στο ένα άκρο- και τοποθετούνταν σε έναν κλίβανο. Μόλις ο σωλήνας έφθανε σε ορισμένη θερμοκρασία, φορτωνόταν με μια μικρή ποσότητα του νερού που μετατρεπόταν ταχύτατα σε ατμό και έτσι είχε την ικανότητα να ρίξει ένα βλήμα σε πολύ μεγάλη απόσταση.

7. Το «Νύχι» του Αρχιμήδη

Το «Νύχι» ή αλλιώς «Σιδερένιο Χέρι» ήταν η σπουδαιότερη αμυντική εφεύρεση του Αρχιμήδη, χάρη στην οποία οι Συρακούσιοι κατάφερναν να καταστρέφουν τα πλοία των αντιπάλων τους χωρίς να χρειάζεται να βγαίνουν από τα τείχη τους.
Η μηχανή αποτελούνταν από μια περιστρεφόμενη κατακόρυφη δοκό. Στο ένα άκρο της δοκού ήταν ένας γάντζος που αιωρούνταν από μία αλυσίδα και στο άλλο άκρο υπήρχε ένα αντίβαρο. Όταν πλησίαζαν τα εχθρικά πλοία, ο γάντζος έπεφτε και είτε τα κατέστρεφε μονομιάς, είτε τα έριχνε πάνω στα βράχια.

6. Το Μητροσκόπιο

Οι Αρχαίοι Έλληνες αξιοποίησαν την τεχνολογία και τις καινοτομίες της εποχής και στην ιατρική. Πολυάριθμα απομεινάρια των ιατρικών και χειρουργικών εργαλείων της εποχής έχουν βρεθεί σε διάφορες ανασκαφές. Ένα από αυτά ήταν και το μητροσκόπιο, καθώς επίσης και τα νυστέρια, οι καθετήρες και τα ιατρικά τρυπάνια της εποχής, τα οποία κατασκευάζονταν από σίδηρο και χαλκό.

5. Η… ΑΥΤΟΜΑΤΗ ΘΕΡΑΠΑΙΝΙΣ ΤΟΥ ΦΙΛΩΝΑ

Ο Φίλωνας ο Βυζαντινός ήταν αυτός που έθεσε το σημείο εκκίνησης για την επιστήμη της ρομποτικής με τη δημιουργία της αυτόματης υπηρέτριάς του. Μπορούσε να βάλει κρασί από μία κανάτα σε ένα ποτήρι και στη συνέχεια να το αναμιγνύει με νερό, όπως συνήθιζαν να κάνουν οι Αρχαίοι Έλληνες.
Δύο αεροστεγή δοχεία βρίσκονταν μέσα στον μηχανισμό και καθένα από αυτά διαπερνούσε ένας σωλήνας αέρα που προμήθευε τα υγρά. Η πίεση του εισερχόμενου αέρα ρυθμιζόταν από έναν έξυπνο μηχανισμό που ανάγκαζε την έκχυση μέσα από ένα άλλο σύνολο σωλήνων που τοποθετούνταν στο κάτω μέρος των δοχείων.

4. Η αντλία του Κτησίβιου

Η αντλία του Κτησίβιου από την Αλεξάνδρεια ήταν μία χειροκίνητη αντλία πίεσης, που χρησιμοποιούσε τον αέρα για να αυξήσει την πίεση του νερού σε ένα σύστημα δύο κυλίνδρων, αναγκάζοντάς το να βγει έξω. Η αντλία λειτουργούσε με μοχλούς που βρίσκονταν στο εξωτερικό του συστήματος και ο στόχος ήταν η συνεχής εκροή νερού.

3. Η Ύδραυλις

Ο Κτησίβιος ο Αλεξανδρεύς αγαπούσε τη μουσική και χρησιμοποίησε τις αρχές που είχε ανακαλύψει σε συνδυασμό με μια σειρά από παραλλαγές άλλων εφευρέσεων του προκειμένου να κατασκευάσει ένα πρωτοποριακό μουσικό όργανο που ονόμασε «ύδραυλις». Στην πραγματικότητα, η ύδραυλις ήταν ένα πνευστό όργανο που μετέτρεπε τη δυναμική ενέργεια του νερού σε πίεση αέρα, η οποία παραγόταν και μετακινούνταν κατά μήκος μιας σειράς μοχλών.

2. Η αιολόσφαιρα ή ατμοστρόβιλος

Η αιολόσφαιρα ή αλλιώς ατμοστρόβιλος ήταν εφεύρεση του Ήρωνα από την Αλεξάνδρεια, μελετητή και θαυμαστή του Κτησίβιου.
Πρόκειται επί της ουσίας για την πρώτη ατμομηχανή της ιστορίας. Το νερό θερμαινόταν σε ένα δοχείο και ο ατμός οδηγούνταν προς τα πάνω μέσα από ένα ζεύγος σωλήνων που τοποθετούνταν σε κάθε πλευρά χρησιμεύοντας ως άξονες για την κοίλη σφαίρα, η οποία ήταν διατεταγμένη έτσι ώστε να περιστρέφεται γύρω από τον άξονά της.

1. Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων

Ο πρώτος υπολογιστής της αρχαιότητας αποτελούνταν από περισσότερα από 30 γρανάζια σε διάφορα μεγέθη, τα οποία λειτουργούσαν εκ περιτροπής τις 10 διαφορετικές ράβδους.
Τα εργαλεία αυτά χρησιμοποιούνται για την εκτέλεση διαφόρων υπολογισμών, ανάλογα με τις περιόδους περιστροφής τους.
Έτσι οι αρχαίοι αστρονόμοι ήταν σε θέση να παρακολουθούν τη θέση της Σελήνης και να προβλέπουν τις ηλιακές και σεληνιακές εκλείψεις, καθώς και να υπολογίζουν τις ημερομηνίες.

Read more http://apocalypsejohn.com/ekpliktiki-technologia-ton-archeon-ellinon/

Ανακαλύφθηκε αρχαίος Eλληνικός οικισμός 2.000 ετών στον Δνείπερο ποταμό.

Ένα σημαντικό εύρημα έφεραν στο φως αρχαιολόγοι από το Πανεπιστήμιο της Βαρσοβίας και την Εθνική Ακαδημία Επίστημών της Ουκρανίας.
Σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες που έδωσαν στην δημοσιότητα, τα αρχαιολογικά ευρήματα αφορούν έναν Ελληνικό οχυρωμένο οικισμό άνω των 2.000 ετών, ο οποίος ήταν κατασκευασμένος στις όχθες του ποταμού Δνείπερου, κοντά στην Ελληνική αποικία της Ολβίας.

Όπως γνωρίζουμε από την ιστορία, την αποικία αυτή την είχαν δημιουργήσει οι Μιλήσιοι, και το όνομά της προερχόταν από την λέξη όλβος, που σημαίνει πλούτος και ευτυχία. Βρισκόταν στο σημείο που ενώνοντας τα ποτάμια Δνείπερος και Μπαγκ, σε έναν τόπο πλούσιο σε χλωρίδα και πανίδα, και πολύ σημαντική θέση από γεωγραφική άποψη.
Μάλιστα, ο Ηρόδοτος αναφέρει ότι Έλληνες είχαν καταφέρει να διασχίσουν τον πλωτό Δνείπερο και να φθάσουν μέσω αυτού στην Βαλτική, για να βρουν κεχριμπάρι που τόσο πολύτιμο ήταν στα χρόνια της αρχαιότητας.
Η ανακάλυψη του οικισμού και η επιβεβαίωση της ύπαρξής του έγινε τόσο με ανασκαφές όσο και με αεροφωτογραφίες που καλύπτουν την ευρύτερη περιοχή, από τις οποίες προκύπτει ότι υπάρχουν πάνω από 12 παρόμοιοι οικισμοί στο σημείο.
Οι αρχαιολόγοι που συμμετέχουν στην έρευνα δηλώνουν ότι προς το παρόν θα μείνουν στο πρώτο εύρημα, ενώ αν καταφέρουν να συγκεντρώσουν περισσότερα κεφάλαια, η έρευνα θα επεκταθεί σε μεγαλύτερη κλίμακα.
Προς το παρόν, όπως λέει η Marcin Maltera από την ομάδα του πανεπιστημίου της Βαρσοβίας, θα πρέπει να γίνει η καταγραφή όσων ευρημάτων έρχονται στην επιφάνεια, καθώς υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι όλοι οι οικισμοί έχουν γίνει αντικείμενο ανασκαφών και αρχαιοκαπηλίας.
Ο συγκεκριμένος οικισμός πιστεύεται ότι ήταν ένα κέντρο εμπορίου που συνέδεε τις στέπες που εκτείνονται πέρα από τον ποταμό Δνείπερο με τον υπόλοιπο αρχαίο κόσμο. Και σε κάθε περίπτωση επιβεβαιώνει ότι την ισχυρή των Ελλήνων ακόμα και σ” αυτά τα απομακρυσμένα σημεία, στα οποία είχαν έντονη παρουσία για πάνω από 1000 χρόνια.

Read more http://apocalypsejohn.com/anakalifthike-archeos-ellinikos-ikismos-2-000-eton-ston-dnipero-potamo/

«Λημνία Γη» Το θαυματουργό ίαμα των αρχαίων Ελλήνων.

Ένα μοναδικό φαρμακευτικό παρασκεύασμα της Ελληνικής Γης που παραμένει άγνωστο στους περισσοτέρους σήμερα, αποτελούσε για αιώνες η Λημνία Γη.
Η «Λημνία Γη» ή «Λημνία Σφραγίς», ο παχύρρευστος κοκκινωπός πηλός που είχε διάφορες και μοναδικές θεραπευτικές ιδιότητες (η χρήση της γινόταν είτε με επάλειψη σε πληγές, είτε με κατάποση), εξορυσσόταν αδιάλειπτα για αιώνες από την αρχαιότητα έως τις αρχές του 19ου αιώνα στην Λήμνο.

Η ιστορία της θεραπευτικής «Λημνίας Γης» χάνεται στα βάθη του χρόνου. Σύμφωνα με την αρχαία Ελληνική μυθολογία, η Λήμνος είναι το νησί του Θεού της φωτιάς Ηφαίστου, λόγω του ότι εκεί έπεσε, όταν τον έριξε από τον Όλυμπο ο Δίας.
Ο Ήφαιστος στριφογύριζε στον αιθέρα για μέρες, έως ότου κατέληξε στον λόφο Μόσυχλο. Λόγω της πτώσης του έσπασε το πόδι του, για αυτό και – αν και Θεός- , κούτσαινε. Η πτώση του έγινε μέσα σε κεραυνούς και αστραπές που προκάλεσαν φωτιά, για αυτό σύμφωνα με το Γαληνό, (ο σπουδαιότερος ιατρός της Αρχαιότητας μετά τον Ιπποκράτη 2ος αιώνας μ.χ) τίποτα δε φυτρώνει εκεί….
Ο Ήφαιστος θεράπευσε τα τραυματισμένα μέλη του από την πτώση, με το θεραπευτικό χώμα της «Λημνίας Γης», για αυτό και αυτό το θεραπευτικό χώμα, δόθηκε ως δώρο στους ανθρώπους του νησιού από τον Θεό της φωτιάς.
Άλλος ένας διάσημος ήρωας θεραπεύτηκε από την Λημνία Γη στην αρχαιότητα. Αυτός ήταν σύμφωνα με τον τραγικό ποιητή Σοφοκλή ο φημισμένος τοξοβόλος και βασιλιάς της Μελιβοίας Φιλοκτήτης. Σύμφωνα με την περιγραφή οι Αχαιοί πηγαίνοντας στην Τροία πέρασαν από τη νησίδα Χρυσή, όπου λατρευόταν η ομώνυμη Θεά «Χρυσή».
Εκεί ο Φιλοκτήτης δαγκώθηκε από ένα φίδι της Θεάς, με αποτέλεσμα η πληγή του να εξελιχθεί σε γάγγραινα και να αποπνέει μία φοβερή δυσοσμία. Γι’ αυτό το λόγο οι σύντροφοί τον εγκατέλειψαν στη Λήμνο. Εκεί έμεινε σε μια σπηλιά στην περιοχή της Ηφαιστείας, γνωστή έως σήμερα ως σπηλιά του Φιλοκτήτη. . .

Η σπηλιά του Φιλοκτήτη

Σύμφωνα με τον Σοφοκλή ο Φιλοκτήτης εγκαταλείφθηκε στη Λήμνο από τους Ατρείδες για να πεθάνει. Όμως υπάρχει παράλληλα και άλλη μαρτυρία, πως αφέθηκε για να θεραπευτεί από το ιερό θαυματουργό ίαμα τη «Λημνία γη».
Ο Φιλόστρατος στο έργο του «Ηρωικός» αναφέρει πως ο Φιλοκτήτης θεραπεύτηκε από το χώμα της Λημνίας γης, για αυτό και ο Φιλοκτήτης έδωσε στη Λήμνο την ονομασία «Άκεσα», δηλαδή θεραπεύτρια, «επειδή εν Λήμνο ιάθη».
Η Λημνία γη αναφέρεται στην αρχαιότητα ως υλικό με ποικίλες φαρμακευτικές ιδιότητες. Θεωρούσαν πως είχε άριστη αντισηπτική και αιμοστατική δράση, καταπολεμούσε τον πυρετό, θεράπευε προβλήματα του στομάχου, ήταν ισχυρό αντίδοτο σε δηλητήρια. «Δύναμιν αντιδότου θανασίμων φαρμάκων πινομένη συν οίνω και παραληφθείσα εξεμείσθαι αναγκάζει τα δηλητήρια.
Αρμόζει δε προς τας των θανασίμων ιοβόλων και θαλασσίων πληγάς και δήξεις» (Διοσκουρίδης), ενώ ως αλοιφή βοηθούσε σε φλεγμονές του δέρματος. Οι γυναίκες το έπιναν σε περίπτωση υπερβολικής εμμηνορροής ή για να επισπεύσουν τη γέννα, επίσης χρησιμοποιήθηκε κατά της πανώλης και της ελονοσίας. Εκτός των μυθολογικών αναφορών, αναφορά στην Λημνία γη γίνεται για πρώτη φορά από τον Ηρόδοτο.
Στη συνέχεια πολλοί περιηγητές και γιατροί της αρχαιότητας τη μελέτησαν, και μαρτυρούν τη σπουδαιότητα της, και την αναφέρουν ως ευεργετικό και θεραπευτική ουσία για πληθώρα ασθενειών. Κάποιοι από αυτούς ήταν οι: Θεόφραστος (310 π.Χ.), Ηρόφιλος (331-250 π.χ.), ο Απολλώνιος ο Μεμφίτης (3ο αιώνα π.Χ.), ο Αρεταίος Καππαδόκης (2ος αιώνα π.Χ), Φιλόστρατος (3ος αιώνας μ.Χ.), ο Νίκανδρος (197-130π.Χ.), Διοσκουρίδης (40-90 μ.Χ). Σημαντικές θεωρούνται οι σχετικές πληροφορίες που μας παρέχει ο Διοσκουρίδης, ο οποίος θεωρείται ο θεμελιωτής της φαρμακολογίας.
Το πεντάτομο έργο του μάλιστα «Περί ύλης ιατρικής», υπήρξε το σύγγραμμα με τη μεγαλύτερη επιρροή στη φαρμακολογία έως το 1600 μ.Χ. Εκεί ο Διοσκουρίδης κάνει αναφορά στην Λημνία γη, και μάλιστα αναφέρει πως την εποχή του ήταν τόσο διαδεδομένο φάρμακο, που το σφραγιζόταν πριν πωληθεί λόγω του φόβου νόθευσης ή απομίμησης.
Την ίδια περίπου εποχή αναφορές στην Λημνία Γη κάνουν οι Ρωμαίοι Μάρκος Βιτρούβιος 80-70 π.Χ, Κορνήλιος Κέλσος 25-50μΧ, Γάιος Πλίνιος Σεκούνδος 23-79 μ.χ, ο οποίος στο έργο του «Φυσική Ιστορία» την αναφέρει ως «terra Lemnia» (γη Λημνία) και «terra Sigillata» (γη σφραγισμένη).Τις περισσότερες όμως πληροφορίες τις χρωστάμε στο σπουδαίο αρχαίο Έλληνα ιατρό Γαληνό.
Ο Γαληνός γνώριζε από παιδί ακόμα για τις ιδιότητες της Λημνίας γης. Αργότερα μελέτησε όλες τις προγενέστερες αναφορές από τον Διοσκουρίδη αλλά και άλλους μελετητές και ιατρούς, και αποφάσισε να επισκεφθεί ο ίδιος την Λήμνο. Στον Γαληνό λοιπόν χρωστάμε πληροφορίες για την τελετή εξόρυξης της, ενώ όπως αναφέρει αγόρασε και 20.000 δισκία της Λήμνιας γης,. : «….τη Λημνία γη, που άλλοι την ονομάζουν μίλτο και άλλοι Λημνία σφραγίδα, τη σφραγίζουν με τη σφραγίδα της Άρτέμιδος.
Το χώμα λοιπόν αυτό, αφού το μαζέψει η ιέρεια μετά από ορισμένες τοπικές εθιμικές τελετές, στις οποίες δεν θυσιάζονται ζώα αλλά σκορπίζεται μόνο σιτάρι και κριθάρι πάνω στο έδαφος, το φέρνει στην πόλη. Εκεί αφού το ρίξει στο νερό και το φτιάξει υγρό πηλό, το αφήνει να κατακαθίσει. Μετά αφαιρεί πρώτα το πολύ νερό και ύστερα παίρνει τη λιπαρή γη που βρίσκεται από κάτω, αφήνοντας μόνο τις πέτρες και την άμμο που κατακάθισαν και που είναι άχρηστα.
Ξηραίνει το λιπαρό πηλό τόσο, όσο να γίνει σα μαλακό κερί και μετά τον πλάθει σε κομματάκια, που πάνω της βάζει τη σφραγίδα της Άρτέμιδος. Ύστερα τα στεγνώνει στη σκιά ώσπου να ξεραθούν και έτσι γίνεται το φάρμακο που είναι γνωστό σε όλους τους γιατρούς, η Λημνία γη».
Στα Χριστιανικά χρόνια η τελετή εξόρυξης συνδυάστηκε με την εορτή του Σωτήρος η οποία γινόταν πλέον στις 6 Αυγούστου, με Χριστιανικό τελετουργικό από ιερείς. Την θέση της Αρτέμιδος στην σφραγίδα των δισκίων με το σκεύασμα, έφερε πια όπως είναι φυσικό η μορφή του Χριστού, ενώ η Λήμνια γη ονομαζόταν πια «αγιόχωμα».(…)
Οι αναφορές και στο Βυζάντιο είναι πολλές. Την θεραπευτική ιδιότητα της αναφέρουν πολλοί, ανάμεσα σε άλλους οι: Αλέξανδρος Τραλιανός (6ος μ.Χ. αιώνας) , Αέτιος Αμιδινός (6ος μ.Χ. αιώνας) , Παύλος Αιγινήτης (7ος μ. Χ αιώνας) Θεοφάνης Νόννος (9ος μ.χ Αιώνας) Κασσιανός Βάσος (10ος μ.Χ. αιώνας) Σιμεών Μάγιστρος (10ος μ.Χ. αιώνας), Αλλάτιος Λέων (6ος μ.Χ. αιώνας), ενώ αναφορές υπάρχουν επίσης σε αραβικά ιατρικά έργα.
Το 1530 μ.Χ. ο συγγραφέας της εποχής Agricola, αναφέρει ότι η Λήμνια Γη πουλιόταν στη Βενετία πολύ ακριβά, και αφού περιγράφει τα δισκία και την χρησιμότητά τους (όπως γράφει ήταν το μοναδικό φάρμακο που χρησιμοποιούσαν οι Τούρκοι κατά της πανώλης), αναφέρει χαρακτηριστικά πως ή σπανιότητά της ήταν τέτοια ώστε πούλησε ο ίδιος 4 δισκία στη Μάλτα για 55 δουκάτα, ποσό διόλου ευκαταφρόνητο.

Λημνία γη – «terra Sigillata» Science Museum London

Σημαντικές πληροφορίες χρωστάμε στον Γάλλο περιηγητή Belon, ο οποίος ενώ βρισκόταν στην Κωνσταντινούπολη το 1553, έμαθε ότι στη Λήμνο εξάγεται ή περίφημη Λημνία γη. Την αναζήτησε σε φαρμακεία στην Κωνσταντινούπολη αλλά διαπίστωσε πως κυκλοφορούσε σε 18 διαφορετικά είδη, και κατάλαβε πώς ή ξακουστή «σφραγισμένη γη» ήταν νοθευμένη.
Έτσι αποφάσισε όπως και ο Γαληνός στην αρχαιότητα να επισκεφθεί την Λήμνο.Ο Belon έφθασε στη Λήμνο και πήρε την άδεια να επισκεφθεί το μέρος τής εξαγωγής. Όπως αναφέρει αφήνοντας τα ερείπια της Ηφαίστειας πήρε ένα μονοπάτι και βρέθηκε σε ένα λόφο όπου υπάρχει ένα εξωκλήσι ή «Αγία Σωτήρα».
Εκεί τις 6 Αύγούστου (αντί της 6ης Μαίου που γινόταν στην αρχαιότητα προς τιμή Θεάς Αρτέμιδος), ήταν η μοναδική μέρα τού χρόνου (για να βρίσκεται υπό την Θεϊκή προστασία και ευλογία του Ιησού Σωτήρος) όπου συγκεντρώνονται όλοι οι άρχοντες του τόπου “Έλληνες και Τούρκοι, και φυσικά οι Έλληνες ιερείς (…) για την διεξαγωγή της επίσημης τελετής της εξόρυξης.
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει, αφού γίνει ή λειτουργία από τους Έλληνες ιερείς, όλοι οι παρευρισκόμενοι ανεβαίνουν την πλαγιά του λόφου, και αρχίζουν να σκάβουν τη γη 40 με 60 εργάτες, ώσπου να φθάσουν στη φλέβα. Τότε οι καλόγεροι γεμίζουν μερικά σακούλια με τη γη (όπως έκανε στην αρχαιότητα και η ιέρεια της Αρτέμιδος) και τα παραδίδουν στον Τούρκο επίσημο. (…)
Όταν οι Τούρκοι πάρουν όσο τούς χρειάζεται και κατόπιν οι εργάτες σκεπάζουν ξανά τη φλέβα με χώματα. Ο Τούρκος ο διοικητής του νησιού στέλνει το μεγαλύτερο μέρος της Λήμνιας γης στο σουλτάνο στην Κωνσταντινούπολη, και το υπόλοιπο το πουλάει στους έμπόρους, πού συνήθως ήταν Εβραίοι. (;) Εκείνοι πού παρευρίσκονταν στην επίσημη εξόρυξη μπορούσαν να πάρουν ένα μικρό κομμάτι για προσωπική τους χρήση, εάν όμως έβρισκαν στην κατοχή κάποιου γη χωρίς τη σφραγίδα του κυβερνήτη, τότε του επέβαλλαν βαρύτατο πρόστιμο, ενώ παράνομη εξαγωγή της από κατοίκους τιμωρούταν με ποινή αποκεφαλισμού.
Σύμφωνα με τον Belon τα κομμάτια της σφραγισμένης γης είχαν σφραγίδες όχι μεγαλύτερες από τον αντίχειρα, είχαν 4 γράμματα, και ζύγίζαν 4 δράμια. Η σύστασή της ήταν μαλακή, και όταν την δάγκωνε κάποιος το χρώμα της ήταν κόκκινο.

Σφραγίδες Λημνίας γης όπως τις καταγράφει ο Belon (1555)

Την ίδια εποχή (1556) ο Thevet, γράφει γι” αυτήν στο βιβλίο του «Cosmograρhie de Levant», πού εκδόθηκε υπό την αιγίδα του Βασιλέα της Γαλλίας πώς ή Λημνία γη, ο περίφημος θεραπευτικός πηλός πού ήταν περιζήτητος σ” όλο τον κόσμο κατά τον Μεσαίωνα χρησίμευε για την γρίπη, τα έλκη, και ήταν το μοναδικό φάρμακο για τα δαγκώματα φιδιών και ενάντια σε όλα τα δηλητήρια.
Το 1562 ο Αυστριακός πρεσβευτής Busbequius έστειλε τον Ισπανό ιατρό Stefano Albacario στη Λήμνο για να ερευνήσει την Λημνία γη. Πράγματι ο Albacario παρευρέθηκε στην εξαγωγή της. Λίγα χρόνια αργότερα (το 1579) επισκέφθηκε το νησί ο περιηγητής Ρίπο σύμφωνα με τον οποίο ο χώρος από όπου εξορυσσόταν ή Λημνία γη ήταν μία φυλασσόμενοι πηγή η οποία ήταν περιτριγυρισμένη με τείχη.
«Όταν την βγάλουν την 6η Αύγούστου με την σχετική τελετή, παίρνει μια αρκετά μεγάλη ποσότητα ο κυβερνήτης του νησιού, σφραγίζει το φορτίο με τη σφραγίδα του σουλτάνου και έτσι σφραγισμένο το φορτίο του το στέλνει.
Ο σουλτάνος στέλνει συνήθως μερικά κομμάτια δώρο στους πρεσβευτές και τούς ξένους πρίγκιπες. Το κομμάτια αυτά είναι στρογγυλά, χοντρά όσο ένα δάχτυλο, μεγάλα όσο ένα διπλό δουκάτο και έχουν χρώμα κοκκινωπό. Δεν μπορεί κανείς να την προμηθευτεί παρά μόνο απ” τον ιατρό πού είναι υπεύθυνος του ιδιαιτέρου φαρμακείου του Σουλτάνου, ή από κάποιον πρεσβευτή, στους όποίους όμως δεν δωρίζεται τόσο μεγάλη ποσότητα ώστε να διαθέτουν αρκετά κομμάτια.
Οι Έλληνες κάτοικοι τού νησιού καταφέρνουν (;) καμιά φορά να αποκτήσουν μερικά μικρά κομμάτια δωροδοκώντας τούς φύλακες τής πηγής.
Η γη αυτή εκτός από τις αιμορραγίες και τις δυσεντερίες, είναι επίσης πολύ αποτελεσματική κάτω των δηλητηρίων και της πανώλης. Αυτό αποδεικνύεται καθημερινά, εκτός αν μεταχειριστεί κανείς την νοθευμένη ή ψεύτικη «γη» που πουλάνε οι φαρμακοποιοί στην Κωνσταντινούπολη και σ” άλλα μέρη, πού πουλούν γη της Αρμενίας για Λήμνια».
Ο Thomaso Porcacchi da Castiglione στο βιβλίο του «τα πιο φημισμένα νησιά του κόσμου» πού εκδόθηκε το 1590 στη Βενετία αναφέρει σχεδόν τα ίδια με τούς προηγουμένους σχετικό με τις ιδιότητες της σφραγισμένης γης. Η Λημνία γη περιλήφθηκε στην πρώτη έκδοση της Φαρμακοποιίας του Βασιλικού Κολεγίου των ιατρών του Λονδίνου το 1618, και αναφέρεται στα περισσότερα επίσημα βιβλία της “Ιατρικής της Ευρώπης του 17ου και 18ου αιώνα.
Τον 17ο αιώνα ο Άγγλος Dr. John Covel επισκέφτηκε την Λήμνο με τον Άγγλο πρεσβευτή στην Κωνσταντινούπολη Sir John Finch, και αναφέρει πώς η διαδικασία της εξαγωγής τής Λημνία γης παράμενε ή ίδια όπως και παλιά, δηλαδή στον ίδιο τόπο και την ίδια ημερομηνία, στις 6 Αύγούστου. «Η θέση βρίσκεται σε έναν λόφο κοντά στην Παναγιά του Κότσινου και μάλιστα κοντά στο εξωκλήσι Μεταμόρφωση.
Εκεί στη ρίζα ενός βράχου είναι μια μικρή καθαρή πηγή από εξαιρετικό νερό, το οποίο τρέχει προς τα κάτω. Ανατολικά της πηγής, πριν την ανατολή του ήλιου αρχίζουν να σκάβουν και ανοίγουν έναν λάκκο περίπου μιάμιση γυάρδα φαρδύ και βαθιά λίγο πάνω απ” το ύψος ενός άνδρα. Από εκεί βγάζουν μαλακό χώμα, 20-30 περίπου καντάρια μαλακό σαν βούτυρο.
Το χώμα αυτό το μεταφέρουν στον Άγιο Υπάτιο για την επεξεργασία του. Εδώ υπάρχει μια μεγάλη και φαρδιά βρύση, όπου πρώτα διαλύουν το χώμα στο νερό, το δουλεύουν με τα χέρια τους, το στραγγίζουν και πετούν το νερό κι αυτό που μένει είναι ο θεραπευτικός πηλός, το «αγιόχωμα», το οποίο στη συνέχεια το σφραγίζουν».
Μάλιστα οι καλόγεροι και οι άλλοι Έλληνες προσπάθησαν να τον πείσουν ότι την ήμερα αυτή αγιάζεται. (…) Οι Βενετοί και οι Τούρκοι εκμεταλλεύονται αποκλειστικά τον θεραπευτικό πηλό, στους “Έλληνες δεν επιτρέπεται.  Αύτή ή γη, γράφει ο Covel, θεωρείται φάρμακο κατά του πυρετού της ελονοσίας, όταν λαμβάνεται στην αρχή τής νόσου. Αρκεί να διαλύσει ο άρρωστος λίγο στο νερό και να το πιει 2-3 φορές και γίνεται καλά. Οι γυναίκες το παίρνουν για να έχουν καλή και γρήγορη γέννα, δίδεται και εναντίον των αιμορραγιών και των ασυνήθιστων διαρροιών. Επίσης είναι σπουδαίο αντίδοτο κατά των δηλητηρίων.»
Στις αρχές του18ου αιώνα (1703) φθάνει στο νησί ο Dr Oapper, και περιγράφει το λόφο, τον τόπο εξαγωγής, την εκκλησία και την διαδικασία εξαγωγής της. Το 1712, o Ροmet στο βιβλίο του «ιστορία των φαρμάκων» γράφει:
«Η γη με την μεγίστη εκτίμηση είναι σε μικρά κόκκινα κομματάκια, είναι ή λιγότερο αμμώδης και ή πιο σηπτική. Είναι σε πολύ χρήση στους ιατρούς, λόγω της σηπτική της ιδιότητας. Η Λημνία γη μπορεί να είναι παχιά, σαν πηλός, ξερή, μαλάκια, κίτρινη, άσπρη ή κοκκινωπή και στυπτική στη γεύση». Και συμβουλεύει «διάλεξε τη γη πού είναι μαλακή στο πιάσιμο και πού διαλύεται στο στόμα».

Παρασκευή «Λημνίας Γης»

Αργότερα στα 1739 επισκέφθηκε τη Λήμνο ο Pococke πού στις σημειώσεις του αναφέρει ότι συνεχιζόταν ή πατροπαράδοτη τελετή εξαγωγής της ιαματικής γης. Θα πρέπει να αναφερθεί πως υπήρχαν πολλές άλλες παρασκευές αντίστοιχες της Λήμνιας γης εκείνη την εποχή και σε άλλες περιοχές, εντός και εκτός της Ελλάδος, όπως η Σάμια γη, η γη τής Χίου, της Μήλου, της Σινώπης, της Ερέτριας, τής Κιμώλου της Βηθλεέμ (Terra Bethlehem), της Σικελίας (Terra Sicula), τής “Αρμενίας (Bole Armenian), της Πορτογαλίας (terra Ροήugallίca), της Μάλτας (terra Sigillata from Malta), πολλές παρεμφερείς στην Ίταλία4 (Sessana, Toccarese,Orlana, Florentina), γη της Ουγγαρίας και στο τέλος του 16ου αιώνα και στην Αγγλία και ακόμα στην Τουρκία (terra Sigillata Turcica), της «Αραβίας (terra Sigillata Arabica), των “lεροσολύμων (terra Sigillata Hierosolymitana) και πιθανώς και άλλες. κ.λ.π. Η Λημνία όμως ήταν η παλιότερη, η πιο φημισμένη και η πιο ακριβή.
Μάλιστα δε ένας κατάλογος από φάρμακα πού πουλήθηκαν στην Φλωρεντία το 1761 αναφέρει πως η τιμή της ήταν σε 5 λίρες την ούγια. Όπως φαίνεται από την κυκλοφορία όλων αυτών των απομιμήσεων της Λημνία γης και των ανταγωνιστικών φαρμάκων, επηρεάστηκε η ζήτηση της, κατά συνέπεια άρχισε να περιορίζεται και η εξαγωγή της.
Η τελευταία εμφάνιση της σε επιστημονικό σύγγραμμα είναι πιθανώς αυτή πού περιέχεται σε μία εργασία σχετική με τα φάρμακα στο συμπλήρωμα της Φαρμακοποιός του Grey στα 1848, πού αναφέρεται ως «terra Lemnia, terra Sigillata, Lemnia Earth ή Sealed Earth».
Το 1890 ο Καθηγητής Dr. Tozer στο βιβλίο του «τα νησιά του Αιγαίου», αφού κάνει μία ανασκόπηση σε όσα γνωστά βρήκε ως τότε για τη Λημνία γη, αναφέρει ότι πολλοί Τούρκοι χρησιμοποιώντας τα αγγεία πού είναι κατασκευασμένα απ’ αυτή, πιστεύουν ότι εξουδετερώνεται κάθε δηλητήριο όταν μπει μέσα σε αυτά. Η περιγραφή όμως εξόρυξης όπως περιγράφεται από τον Dr. Tozer, διαφέρει από τις περιγραφές του Γαληνού και του Belon.
Αυτό ίσως οφείλεται στο ότι ίσως είχε εξαντληθεί ή φλέβα, ή δεν έσκαβαν όσο βαθιά έπρεπε, ή το πιο πιθανό να άρχισε να σβήνει σιγά – σιγά το έθιμο, εφόσον οι Τούρκοι δεν μπορούσαν να την πουλήσουν λόγω της μείωσης της ζήτησης. Έτσι περιγράφει μία τελετή η οποία έμοιαζε πια περισσότερο με παρηκμασμένο πανηγύρι.
Έτσι ενώ παλαιοτέρα όπως π.χ τον 16ο αιώνα, οι αναφορές κάνουν λόγο πως κατά την διαδικασία εξόρυξης συγκεντρωνόταν έως και 3000 άνθρωποι, στα τέλη του 19ου αιώνα μαζευόταν ελάχιστοι.
Ο Τozer αναφέρει πως όταν παραβρέθηκε στην τελετή εξόρυξης παρευρίσκονταν μόνο 12 μόνο, ενώ ή κατανάλωση του φαρμάκου περιορίζονταν στο ανατολικό μέρος του νησιού, όπου εξακολουθούσαν να το χρησιμοποιούν για τούς πυρετούς και μερικές άλλες ανωμαλίες καταπίνοντας το σαν σκόνη μέσα στο νερό. Αλλά και ή ποσότητα πού έβγαζαν ήταν πολύ μικρή σε σύγκριση με παλιότερες εποχές. Αναφέρει επίσης πως πίστευαν ότι αν η εξόρυξη δεν γινόταν πριν την ανατολή του ήλιου, οι θεραπευτικές της ιδιότητες χάνονταν.
Όμως το έθιμο είχε πλέον τόσο παρακμάσει, πού ο επιστάτης του χωριού ζήτησε από την τουρκική κυβέρνηση να τού δώσει την άδεια να οργώσει την περιοχή με καλαμπόκι. (…)
Γύρω στο τέλη του περασμένου αιώνα επισκέπτεται το νησί ο καθηγητής της ανωτάτης Γεωλογικής σχολής τής Γαλλίας Launay παρακινούμενος από τη παλαιά μεγάλη φήμη τής Λημνία γης. Ο Launay παίρνει δείγμα του πηλού για εξέταση και παραθέτει στο τέλος τής μελέτης του ανάλυση του χώματος, σημειώνοντας στο χάρτη πως στην περιοχή αυτή επικρατεί το πέτρωμα τραχείτης .
Ο καθηγητής Thompson το 1913 παρουσίασε στο 17ο Διεθνές συνέδριο τής “Ιατρικής στο Λονδίνο, στο τμήμα « Ιστορία τής ιατρικής», θέμα σχετικό με «ένα φημισμένο φάρμακο των αρχαίων χρόνων, τη σφραγισμένη γη της Λήμνου», δίνοντας μια χημική ανάλυση από ένα κομμάτι Λημνίας γης η οποία υποστήριζε πώς ήταν του 16ου αιώνα.
Τον Αύγουστο του 1916 έχουμε και την τελευταία γνωστή αναφορά εξόρυξης από τοπική Λημνιακή εφημερίδα η οποία αναφέρει (1): «Ενεργεία των κ.κ. Ευαγγέλου και Χαρ. Τσουκαλά και Βασ. Σιδερά επί τη εορτή της Μεταμορφώσεως η Κοινότης Ρεπανιδίου απεφάσισε την επανάληψιν της Αρχαιότατης Θρησκευτικής τελετής της υπό Χριστιανών και Οθωμανών ανέκαθεν τελούμενης. Προ της Ανατολής του ηλίου επί του λόφου εφ” ου εμνημονεύετο ότι εξήγετο η Λημνία γη, έσπευσαν οι κάτοικοι Ρεπανιδίου και μετά τον αγιασμόν ήρξαντο της ανασκαφής προς εύρεσιν της Λημνίας γης (αγιόχωμα).
Μόλις ευρέθη αύτη έκυπτον πάντες ως εις προσκύνημα να λάβωσιν εκ του ιερού τούτου χώματος του κατ” αρχαίαν παράδοσιν χρησιμεύοντος ως φαρμάκου κατά πάντων των δηλητηριωδών εντόμων.
Οι αγγειοπλάσται έλαβον τοιούτον αγιόχωμα προς κατασκευήν σωλήνων, κυπέλλων και ποτηρίων άτινα κατά την αρχαίαν εποχήν εθεωρούντο θαυματουργά και επέποντο και εις αυτούς έτι τους Σουλτάνους της Κωνσταντινουπόλεως οίτινες δι” ειδικών αυτοκρατορικών διαταγμάτων και δι” ιδίων απεσταλμένων μετά λιτανείαν ελάμβανον τα εκ του χώματος τούτου αγγεία, άτινα αφού εσφραγίζοντο δια της σφραγίδος του Σουλτάνου, εψήνοντο και εστέλλοντο εις Κ/πολιν.
Το χώμα τούτο εξαγόμενον μόνον κατά την ημέραν της Μεταμορφώσεως χρησιμοποιείται υπό των κατοίκων ως φάρμακον κατά του παροξυσμού, πινόμενον αφού τεθή εντός ύδατος ηγιασμένου.» (…) Η θέση εξόρυξης της «Λημνίας γης» εντοπίζεται σε επίπεδη έκταση κοντά στο λόφο Δεσπότης, (ο αρχαίος Μόσυχλος όπου σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία έπεσε ο Ήφαιστος μετά το διωγμό του από τον Όλυμπο) 1 χλμ.νοτιοδυτικά περίπου του χωριού Κότσινας στον κόλπο του Πουρνία και νότια του εξωκλησιού του Σωτήρος.
Το εξωκλήσι «Χριστός Σωτήρ εν τω Παλαιολάκκω» αναφέρεται το 1320 σαν πατριαρχική εξαρχία, ενώ το 1565, το 1615 και το 1631 σαν μετόχι της Μ. Λαύρας «ο Σωτήρ εις τον Κότζινον εν ω το Αγιόχωμα». Για αυτό τον λόγο και η Λήμνια Γη σφραγιζόταν με την κεφαλή του Σωτήρος. (;)
Όσον αφορά τις χημικές αναλύσεις που έχουν γίνει για την σύσταση της Λήμνιας γης , γνωστότερες είναι από οι εξής : Του Dr. Daubeny (γύρω στο 1890), σύμφωνα με τις αναλύσεις του οποίου περιείχε : Πυριτική Άργιλο, Αλουμίνα , Οξείδιο του σιδήρου, Νερό, Νότρον, Ασβέστιο, Μαγνήσιο.
Σύμφωνα με την ανάλυση του καθηγητή Launay, (γύρω στο 1895), περιείχε: Πυριτική άργιλος, Αλουμίνα , Υπεροξείδιο. του σιδήρου, Ασβέστιο, Μαγνήσιο, Θειικό οξύ, Καμένη άσβεστος.
Τέλος σύμφωνα με την ανάλυση του Τhompson (γύρω στο 1913 με 100 δείγματα που υποστήριζε πως ήταν του 160υ αιώνα) περιείχε: Πυριτικά Άλατα , Οξείδιο του σιδήρου , Οξείδιο του Αλουμινίου , Οξείδιο του Ασβεστίου, Μαγνησία, αλκαλικό Νερό και διοξείδιο του άνθρακος.
Είναι προφανές πως και οι τρεις αναλύσεις δίνουν τα ίδια περίπου αποτελέσματα. Είναι αξιοπρόσεκτο πως το μεγαλύτερο ποσοστό στη σύνθεση της Λημνίας γης κατέχει ή άργιλος (Πυριτική, αλουμινίου), πού είναι ο φυσικός καολίνης, ουσία πού και σήμερα ακόμη χρησιμοποιείται σε δηλητηριάσεις από τροφές, δυσεντερίες, δυσπεψίες, γενικά σε διάρροιες μόνη ή σε συνδυασμό με άλλα άντιδιαρροϊκά φάρμακα.
Οι δε ενώσεις του αργίλιου, μαγνησίου και ασβεστίου αποτελούν και σήμερα άριστα άντιόξινα και άντιδιαρροϊκά φάρμακα, γι” αυτό και πολύ υπολογίζονται στις σημερινές φαρμακοποιίες.
Μάλιστα ή κεκαυμένη μαγνησία επειδή είναι αλκάλι, μπορεί να εξουδετερώνει τα ισχυρά οξέα και χορηγείται σε δηλητηριάσεις με οξέα. Ο σίδηρος και τότε όπως και τώρα είχε τις ίδιες ενδείξεις, δηλαδή βοηθούσε γενικά στην αναιμία και διδόταν στην κύηση, τη γαλουχία, σε γαστρεντερικά νοσήματα και άλλού. Το ανθρακικό νάτριο λαμβανόμενο εφαρμόζεται επί υπερχλωρυδρίας.
Όσο για το Θείο στην αναλογία πού υπήρχε, σίγουρα θα πρόσφερε τουλάχιστον αντισηπτική δράση σε εξωτερική χρήση, αφού είναι γνωστό πώς σε συνδυασμό με αλκάλια καταστρέφει ζωικά παράσιτα του δέρματος λόγω σχηματισμού θειούχων αλκαλίων.
Δεν θα ήταν υπερβολή συνεπώς να υποστηριχθεί πως η Λημνία γη αποτελεί ίσως το μοναδικό γνωστό φάρμακο με αναγνωρισμένες φαρμακευτικές ιδιότητες, και τόσο μεγάλη διάρκεια ζωής ανά τους αιώνες. Υπό αυτό το πρίσμα θα μπορούσε να υποστηριχθεί οι φαρμακευτικές της ιδιότητες – τηρουμένων βέβαια των αναλογιών-, δεν υστερούσαν σε τίποτε συγκρινόμενο με τα σημερινά φαρμακευτικά προϊόντα.
Η Λημνιακή γη αποτελεί μία μοναδική κληρονομιά, και είναι πραγματικά λυπηρό πως οι τοπικές αρχές δεν έχουν κάνει καμία προσπάθεια ανάδειξης του μοναδικού αυτού δώρου της Λήμνιας γης αν όχι για ιατρικούς, αλλά τουλάχιστον για ιστορικούς και τουριστικούς ακόμα λόγους…
Παραπομπή: (1) εφ. «Λήμνος», φ. 37, 14/8/1916
Βιβλιογραφία: ΣΠΥΡ. ΑΝΤ. ΠΑΞΙΜΑΔΑΣ. ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΟ ΑΘΗΝΩΝ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ ΑΘΗΝΑ 1982
Στην σημερινή εποχή που δεν υπάρχει η «Λημνία Γη» σε παραγωγή, στο εμπόριο υπάρχει θεραπευτική αργιλώδης γη και υπόσχεται τα ίδια…
Περιληπτικά:
Αποτοξινώνει και καθαρίζει τον οργανισμό, αποβάλει τη ραδιενέργεια, εξισορροπεί το ph του οργανισμού και πολλά άλλα.
Λέγεται bentonite clay (που είναι αργιλώδης γη).

Read more http://apocalypsejohn.com/limnia-gi-thavmatourgo-iama-archeon-ellinon/

"Το Παλίμψηστο του Γαληνού": Θεραπείες αρχαίων Ελλήνων 1400 ετών.

Μια μετάφραση του 6ου αιώνα από το έργο ενός από τους σημαντικότερους αρχαίους Έλληνες γιατρούς ανακαλύφθηκε σε ένα δερματόδετο χειρόγραφο.

Το έργο του Γαληνού ήταν κρυμμένο κάτω από το κείμενο χριστιανικών ύμνων 1000 ετών. Ένας ερευνητής δήλωσε στους New York Times [1] ότι οι ιδέες του Γαληνού για τα φάρμακα ήταν «εντελώς τρελές», αλλά το παλίμψηστο κείμενο περιέχει σημαντικές ενδείξεις για το πώς οι αρχαίοι Έλληνες θεράπευαν τις ασθένειες.
Ο Γαληνός, γεννήθηκε το 131 μ.Χ., θεωρήθηκε ένας από τους μεγαλύτερους επιστήμονες της ιατρικής στον αρχαίο κόσμο, τόσο στην Ανατολή όσο και τη Δύση, μέχρι τον 16ο αιώνα.
Ο θρύλος λέει ότι ο Γαληνός έβγαλε τα σπλάχνα από ένα πίθηκο μπροστά στον αρχιερέα της Ασίας στην Πέργαμο και προκάλεσε άλλους γιατρούς που ήταν παρόντες για να τον θεραπεύσουν. Δεν μπόρεσαν, αλλά το έκανε ο Γαληνός, κερδίζοντας έτσι τη θέση του ως ιατρός για τους μονομάχους του αρχιερέα. Το 170 μ.Χ. έγινε γιατρό του Κόμμοδου, ο οποίος έγινε αυτοκράτορας το 180 μ.Χ..
"Το σύστημα του Γαληνού είναι εντελώς τρελός", λέει στους New York Times ο Δρ Siam Bhayro, ένας λόγιος Εβραϊκών σπουδών στην Αγγλία.

"Ο Άνθρωπος Πληγή", ένα μεσαιωνικό έργο που αποδίδεται στον Γαληνό

Λέγοντας αυτά, η ιστοσελίδα Medscape αναφέρει ότι ο Γαληνός κατανοούσε περισσότερα για τη φυσιολογία από τον Αριστοτέλη. Ο Αριστοτέλης έλεγε ότι η καρδιά ήταν πιο σημαντική από τον εγκέφαλο, ενώ ο Γαληνός είπε ο εγκέφαλος ήταν το κύριο όργανο, ελέγχοντας όλα τα άλλα όργανα του σώματος.
Και οι δύο άνδρες ήταν σωστοί κατά κάποιο τρόπο, διότι ο εγκέφαλος δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς το αίμα και το οξυγόνο που τον τροφοδοτεί η καρδιά. Αλλά η ιδέα του Αριστοτέλη ήταν ότι ο κύριος στόχος του εγκεφάλου ήταν η παραγωγή φλέγματος για την ψύξη της καρδιάς.
Ο Γαληνός έδειξε περισσότερη κατανόηση όταν είπε ο εγκέφαλος συνδέεται και ελέγχει ολόκληρο το σώμα. Έγραψε, «Εάν πιέσετε πολύ μια εγκεφαλική κοιλότητα τόσο που να τραυματιστεί, αμέσως το έμβιο ον θα είναι χωρίς κίνηση και αίσθηση, χωρίς πνεύμα και φωνή».
Ο Peter Pormann, ένα λόγιος των ελληνο-αραβικών στο Μάντσεστερ, της Αγγλίας, ονομάζει το εύρημα πολυεπίπεδα σημαντικό. "Είναι πιθανόν να ήταν ένα κεντρικό κείμενο όταν αποκρυπτογραφηθεί πλήρως. Μπορούμε μάλιστα να ανακαλύψουμε πράγματα που πραγματικά δεν έχουμε ονειρευτεί ακόμα", είπε στους New York Times.

Μια σάρωση ενός μέρους από το κείμενο

Το παλίμψηστο περγαμηνής 230-folio περιλαμβάνει ένα από ιατρικά κείμενα του Γαληνού, που δεν είχε χαθεί εντελώς κατά την αρχαιότητα, αν και τα 125 βιβλία του χάθηκαν στη φωτιά.
Τα Βιβλία 6-8 του κειμένου, στα Μείγματα και Δυνάμεις Απλών Φαρμάκων, βρίσκονται στην Βρετανική Βιβλιοθήκη. Αλλά η νέα ανακάλυψη, η οποία θα προσθέσει πολύ περισσότερο υλικό, είναι μια προηγούμενη μετάφραση, από τα αρχαία ελληνικά στα Συριακά. Αυτή η μετάφραση μπορεί να διαφέρει από αυτά που γράφτηκαν αργότερα και να είναι πιο αληθινή σε ότι πραγματικά έγραψε ο Γαληνός.
Οι διαφορές μεταξύ γνωστών μεταφράσεων και σε αυτό το τελευταίο εύρημα, ένα αντίγραφο του 9ου αιώνα μιας μετάφρασης του 6ου αιώνα, μπορεί να βοηθήσει δείχνοντας μας πώς οι γιατροί αντιμετώπιζαν τους ασθενείς κατά την αρχαιότητα.
Αν και το κείμενο είναι γνωστό από τη δεκαετία του 2000, οι επιστήμονες μόλις άρχισαν να το μελετούν. Η New York Times αναφέρει ότι το κείμενο μπορεί να παρέχει προηγουμένως άγνωστες πληροφορίες για το πώς η άσκηση της ιατρικής αναπτύχθηκε και διαδόθηκε.
Το βιβλίο ανήκει σε έναν άνδρα στη Βαλτιμόρη, έναν συλλέκτη σπάνιου επιστημονικού υλικού. Ο Grigory Kissel, λόγιος της γερμανικής γλώσσας, εξέταζε το χειρόγραφο στο σπίτι του συλλέκτη όταν είδε πόσο παρόμοιο ήταν με μια σελίδα που είχε μελετήσει στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ λίγο πριν. Ο Kissel συνειδητοποίησε πόσο σημαντικό το εύρημα ήταν.
Αυτό συνέβη τον Φεβρουάριο του 2013. Από τότε έως και τον Μάιο του 2015, η αναζήτηση σε όλο τον κόσμο αναζήτηση για τις επτά σελίδες που έλειπαν τελείωσε όταν η τελευταία σελίδα ψηφιοποιήθηκε στο Παρίσι, Οι New York Times ανέφεραν ότι μια σελίδα του χειρογράφου παραμένει στην Ιερά Μονή της Αγίας Αικατερίνης στο Σινά. Τρεις άλλες ήταν σε μια βιβλιοθήκη του Βατικανού.

Η Ιερά Μονή της Αγίας Αικατερίνης Σινά στην Αίγυπτο, το μοναστήρι έχει την παλαιότερη διαρκώς λειτουργούσα βιβλιοθήκη στον κόσμο

Το ψηφιακό συριακό Παλίμψηστο του Γαληνού έχει όλες τις σελίδες του πλέον ονλάιν. Σαρώθηκαν με τη χρήση ειδικών τεχνικών στο Μουσείο Τέχνης Walters της Βαλτιμόρης. Μια εισαγωγή στην ιστοσελίδα του λέει: «Αυτό το χειρόγραφο περιέχει ένα κείμενο χριστιανικής λειτουργίας από τον ενδέκατο αιώνα, που είναι πολύ σημαντικό για τη μελέτη των ύμνων του βυζαντινού και Μελχιτικού χριστιανισμού.
Η αξία του χειρογράφου αυξάνεται περαιτέρω από το γεγονός ότι είναι ένα παλίμψηστο, με μεγάλο και πολύ σημαντικό κείμενο από κάτω. Η κρυμμένο κείμενο χρονολογείται περίπου τον ένατο αιώνα, και περιέχει την συριακή μετάφραση ελληνικών ιατρικών κειμένων. Προκαταρκτικές έρευνες έχουν εντοπίσει διάφορα φύλλα από μεγάλες φαρμακολογικές πραγματείες του Γαληνού».
Πηγή: aorata-gegonota.blogspot.gr

Ο θάνατος στην Αρχαία Ελλάδα.

 

Στα Ηλύσια πεδία πήγαιναν οι άξιοι, στον Άδη όσοι δεν αξιοποίησαν τη ζωή και στα Τάρταρα οι εγκληματίες. Οι αρχαίοι Αθηναίοι, σύμφωνα με τους νόμους τους Σόλωνα, ήταν υποχρεωμένοι να φροντίζουν τους ηλικιωμένους γονείς τους και ακόμα να φροντίζουν τα της ταφή τους. Όποιος πολίτης παρέβαινε αυτά τα καθήκοντα, πλήρωνε πρόστιμο και έχανε τα πολιτικά του δικαιώματα, δηλαδή εθεωρείτο «άτιμος», ή και τον εξόριζαν από την πόλη.
Οι Αθηναίοι στην αρχαιότητα, πίστευαν πως οι θεοί προσφέρουν απλόχερα τα αγαθά στους θνητούς και αυτοί, σεβόμενοι τους αθάνατους ευεργέτες, οφείλουν να τα απολαύσουν μέχρι τελευταίας ευκαιρίας. Διαφορετικά, θα προσβάλλουν τους γενναιόδωρους θεούς.
Σύμφωνα με τις ιδέες αυτές, λοιπόν, εκτιμούν, αγαπούν και απολαμβάνουν την επίγεια ζωή. Αντιμετωπίζουν τον θάνατο με δέος, φόβο και θλίψη, συνεπώς φοβούνται τον νεκρό, που θεωρούν «μιασμένο» (μολυσμένο).
Ο θάνατος ήταν η συντέλεια, καθώς ελάχιστοι πίστευαν στην αθανασία της ψυχής και ό,τι αυτό συνεπάγεται. Ο Όμηρος διαχωρίζει την ψυχή (από το ρήμα ψύχω > πνέω – αναπνέω) σε κυρίως ψυχή ( ζωή -ανάσα – πνοή) και σε θυμό που είναι η ψυχή μας ως φορέας ψυχικών και πνευματικών ιδιοτήτων.
Κατά τον Όμηρο, το σώμα είναι ο άνθρωπος καθαυτόν, που φθείρεται με τον θάνατο. Η ψυχή μετά θάνατον γίνεται σκιά ωχρή, χωρίς αξία, που πλανάται στον Άδη κι ύστερα εξανεμίζεται, χάνεται.
Παρόμοιες ιδέες έχει και ο Αριστοτέλης, ο οποίος δηλώνει πως ο άνθρωπος είναι σώμα και ύλη, ψυχή και είδος. Κατά τον Αριστοτέλη η ψύχη είναι ενδιάμεσο μεταξύ ανθρώπων και θεού, γεννιέται και σβήνει με το σώμα. Μονάχα ο νους έρχεται απ΄ έξω («θύραθεν»), είναι «το ανώτερον μέρος της ψυχής, προγενέστερον και κύριον, απλούν και απαθές» και είναι ύλη.
Η αθανασία της ψυχής
Υπέρ της αθανασίας της ψυχής τάσσονται οι Ορφικοί, οι Πυθαγόρειοι και οι Πλατωνικοί. Οι θεωρίες τους συγγενεύουν πολύ με τη μεταγενέστερη χριστιανική θεωρία περί ψυχής. Κοινή σε όλους είναι η άποψη ότι η ψυχή «ουσία άυλη, άφθαρτη και αθάνατη», «κάτι το άορατον, ασώματον, πάγκαλον και θείον», γι” αυτό είναι αθάνατη. Ενώ το σώμα είναι «ορατόν και σύνθετον και γαιώδες και ανθρώπινον», γι” αυτό είναι θνητό και πιθανόν να παραλογίζεται (Πλάτωνος, Φαίδων).
Ο Σωκράτης στις τελευταίες στιγμές νιώθει πως με τον θάνατό του θεραπεύεται από τη νόσο (δηλαδή το κλείσιμο της ψυχής, μέσα στο φθαρτό σώμα). Για να εκφράσει, λοιπόν, την ευγνωμοσύνη του προς τον θεό Ασκληπιό, δίνει εντολή στον Κρίτωνα να θυσιάσει για λογαριασμό του έναν κόκορα.
Την ίδια ερμηνεία, που θέλει το σώμα να είναι φυλακή της ψυχής, υποστηρίζουν οι Ορφικοί. Χαρακτηριστικά πρεσβεύουν πως «η ψυχή εγκαταλείπει προσωρινά το σώμα την ώρα του ονείρου και για πάντοτε την ώρα του θανάτου». Όλοι τους, επίσης, ομιλούν για δικαιοσύνη, ηθική αγνότητα και τιμωρία ή δικαίωση στον άλλο κόσμο.
Η επικούρεια άποψη
Ο Επίκουρος πιστεύει πως και τα δύο μέρη της ψυχής είναι φθαρτά και υλικά.
Αντίποδας των προηγούμενων είναι η Επικούρεια άποψη. Ο Επίκουρος δέχεται τον πλατωνοαριστοτελικό διαχωρισμό της ψυχής σε: άλογο (ψυχή – anima) και σε λογικό (νους – animus). Όμως διαφέρει από τους άλλους, διότι πιστεύει πως και τα δύο μέρη της ψυχής είναι φθαρτά και υλικά. Βασίζεται στην ατομική θεωρία του Δημόκριτου, δηλαδή ερμηνεύει την ψυχή και τον νου ως συμπτώματα, εκδηλώσεις της ύλης. Κατά τον Επίκουρο, η ψυχή αποτελείται από λεπτότατα άτομα, διάχυτα στο σώμα, και πεθαίνει μαζί με το σώμα.
Ενδιαφέρουσα είναι η άποψή του περί θανάτου: «… Άρα το πιο φρικιαστικό απ” όλα τα δεινά, ο θάνατος, είναι ένα τίποτα για μας. Απλούστατα επειδή, ενόσω εμείς θα ζούμε, εκείνος θα είναι απών, ενώ, όταν θα εμφανιστεί, εμείς δεν θα υπάρχουμε. Ο θάνατος, λοιπόν, δεν έχει καμία σχέση ούτε με τους ζωντανούς, ούτε με τους πεθαμένους, αφού όσο οι ζωντανοί είναι ζωντανοί δεν υπάρχει, και οι πεθαμένοι, δεν θα ζουν όταν φανεί… » (Επίκουρου, Επιστολή προς Μενοικέα, Περί Ευτυχίας).
Η αρχαία ελληνική θρησκεία άφηνε απόλυτη ελευθερία σκέψης και έκφρασης, είχε δοξασίες με καθαρά πνευματικό περιεχόμενο και υψηλές ηθικές αξίες. Όπως λόγου χάριν, στα Ηλύσια Πεδία βασιλεύουν -μετά θάνατον- οι θνητοί που διακρίθηκαν για τις αρετές τους. Αντιθέτως, στα σκοτεινά παλάτια του Άδη οδηγούνται οι νεκροί θνητοί, όσοι δεν αξιοποίησαν τα προσόντα τους και τις δυνατότητες που τους χάρισαν οι θεοί κατά τη διάρκεια του βίου.
Σε αυτούς συγκαταλέγεται αυτός που λαθέν βιώσας, όπως αναφέρει ο Όμηρος. Δηλαδή αυτός που πέρασε από τον εφήμερο βίο χωρίς να γίνει αντιληπτός, χωρίς να αξιοποιήσει τα χαρίσματα των θεών. Στο κατώτατο σημείο του Άδη, στα Τάρταρα, καταλήγουν όσοι έχουν διαπράξει σοβαρά εγκλήματα. Ο Τάνταλος, ο Σίσυφος, οι κόρες του Δαναού τιμωρούνται από τους θεούς και υποβάλλονται σε χωρίς τέλος μαρτυρία.
Απόσπασμα από το βιβλίο της Άρτεμις Σκουμπουρδή, «Αθήνα: Μια πόλη μαγική» (Αθήνα, 2006, εκδόσεις Ι. ΣΙΔΕΡΗΣ)

ΠΗΓΗ

Τα γράμματα Ύψιλον και Έψιλον, και η σχέση τους με τα Ελευσίνια μυστήρια.

By ΣΠΥΡΟΣ ΜΑΚΡΗΣ

Σύμφωνα με τον Πλάτωνα και Αριστοτέλη τα γράμματα χωρίζονται σε τρείς κατηγορίες:
Α) Ήχοι και εικόνες που οφείλονται στο φυσικό ανθρώπινο περιβάλλον, γεωγραφικός και φυσικός χώρος ( κλίμα – χλωρίδα – πανίδα).
Β) Ήχοι και εικόνες που προεκλήθησαν από τις δραστηριότητες (έργα) του ανθρώπου (εργαλεία-όπλα- εκμετάλλευση φυσικών πηγών κ.α.).
Γ) Ήχοι και εικόνες που οφείλονται στις υποστάσεις τους.


Επ’ ευκαιρίας της πρό ημερών Φθινοπωρινής Ισημερίας η οποία συνέπεφτε στην αρχαιότητα με τις σεπτές και άρρητες τελετουργίες ων Ελευσινίων μυστηρίων, όπως επίσης και των πρόσφατων πρώτων βροχών, στο παρόν άρθρο θα κάνω (όπως υποσχέθηκα), μία απόπειρα ερμηνείας των γραμμάτων Ύψιλον και Έψιλον.
Το γράμμα Ύψιλον συνδέεται τόσο με τα Υγρά και την βροχή, όσο και με την λέξη που αναφωνούσαν οι μύστες στα Ελευσίνια : “ΥΕ – ΚΥΕ”. Το ΥΕ (βρέξε) απευθυνόταν στο Δία, ενώ το ΚΥΕ (κυοφόρησε) στη Δήμητρα…

Το γράμμα Ύψιλον είναι το 20ο γράμμα του Ελληνικού αλφαβήτου και το 22ο του αρχαίου Ελληνικού (το οποίο είχε 28 γράμματα ένα για κάθε σεληνιακό μήνα). Τα τέσσερα γράμματα τα οποία δεν έχουν συμπεριληφθεί στο νέο αλφάβητο των 24 γραμμάτων είναι, το Στίγμα (ς) το Δίγαμμα (F) – και τα δύο – στην 6 (στ) θέση, το Kόππα (Q) στην 18η, και το Σανπί στην 27η.
Το γράμμα Ύψιλον ως σχήμα υποδυκνύει την κοιλότητα, όπου συγκρατούνται τα υγρά. Κατ’ αυτόν τον τρόπο λέξεις που περιέχουν το γράμμα αυτό, σχετίζονται με το κοίλο ή το κυρτό σχήμα είτε με τα υγρά, όπως λ.χ Υγρό, Ύδωρ, Υάδες (βροχή), Υδρία, Υδρα Ύδρευσις, Ρύσις, Ρυνική κοιλότητης, Κύπελλο, Χύτρα, Υδρώτας, ψύχος, ψυχή, κύπελλο κ.λ.π . Φυσικά δεν είναι τυχαίο πως το γράμμα Ύψιλον το συναντάμε και ως Μινωικό ιδεόγραμμα όπου επίσης σήμαινε Υγρό.

Ας δούμε τώρα τι μας αποκαλύπτει η αρχαία Ελληνική Φιλοσοφία και μυσταγωγία σχετικά με το Ύψιλον. Σύμφωνα με την ‘μυστική’ διδακαλία του Πυθαγόρα, οι δύο κεραίες του γράμματος ( Υ ) συμβολίζουν τις δύο διαφορετικές οδούς της αρετής και την κακίας. Η προς τα δεξιά κεραία οδηγεί στην Αρετή στα Ηλύσια Πεδία, στην πύλη της Σελήνης που είναι στραμμένη προς τον Ήλιο και χαρίζει την Απολλώνια νίκη, την Ευδαιμονία, και έχει ως έπαθλο τον στέφανο της Αρετής. Η αριστερή στην Κακία στην Άβυσσο, στην πηγή της λήθης, στις πύλες της σελήνης που στρέφονται στην Γη, στα πεδία της Περσεφόνης η οποία μας προετοιμάζει για την κάθοδο πρός την Ύ – λη.

Ο Πρόκλος αναφέρει ότι το γράμμα Ύψιλον αντιστοιχεί στον αριθμό 400 και ότι η λέξη Ψυχή βρίσκεται ανάμεσα στο ψυχρό Ψ και στο θερμό γράμμα Χ, γεγονός που δείχνει ότι η ψυχή είναι μία μεσότης μεταξύ δύο μερών του ‘κοσμικού νού και της ‘μεριστής ουσίας’, και ότι η ουσία της ψυχής ανατείνει σε δύο μέρη. Για αυτό αποκάλεσαν το γράμμα αυτό Φιλόσοφο…!
Θα μπορούσαμε λοιπόν να υποστηρίξουμε πως το Ύψιλον συμβολίζει την κάθοδο του πνεύματος στην Ύλη, καθώς η ατομική ψυχή αποσπάται από την κοσμική, και εξατομικεύεται εισερχόμενη σε υλική ύπαρξη. Για να δώσουμε ένα παράδειγμα η ψυχή προσομοιάζεται με την σταγόνες της βροχής που φεύγουν από την πηγή τους, το σύννεφο.
Όπως ανέφερα παραπάνω, κατά την διάρκεια των Ελευσινίων μυστηρίων οι μύστες αναφωνούσαν : “ΥΕ (βρέξε) – ΚΥΕ(κυοφόρησε) ”. Βλέπουμε πως το Ύψιλον σχετίζεται και συνδιάζεται με το γράμμα Έψιλον (εκτός του ότι είναι τα δύο μοναδικά ψιλά γράμματα της αλφαβήτου), ένα άλλο εξαιρετικά συμβολικό και σημαντικό γράμμα. Το Έψιλον όπως γνωρίζουμε βρισκόταν στην κορυφή του αετώματος της κεντρικής ανατολικής πύλης του ναού του Απόλλωνα στους Δελφούς , μαζί με το “ΓΝΩΘΙ ΣΕΑΥΤΟΝ” στην κάτω αριστερή γωνία, και το “ΜΗΔΕΝ ΑΓΑΝ” στην κάτω δεξιά του ιδίου αετώματος.
Το Έψιλον είναι το πέμτο γράμμα του Ελληνικού αλφαβήτου. Είναι προφανές πως το Δελφικό Έψιλον σχετιζόταν με την μύηση και την ‘φώτιση’ του ανθρώπου, ο οποίος αναγνώριζε στο σχήμα του:
Α) την ένωση στον μικρόκοσμο του άνθρωπου, της ύλης της ψυχής και του πνεύματος και στον μακρόκοσμου της θεικής κοσμογονικής Τριαδικότητας (τρεις παράλληλες γραμμές ενωμένες),αλλά και ως αριθμού:
Β) τα πέντε κοσμογονικά στοιχεία Γη, Αέρας, Νερό, Πυρ και τον Αιθέρα (πεμπτουσία).
To Έψιλον ως αριθμός (πέντε) λέγεται και ‘φύσις’, διότι με τον πολλαπλασιασμό με τον εαυτό του, τελειώνει πάντα στον εαυτό του. Κατά τον ίδιο τρόπο και η φύση – πού από το σπόρο μετά από διάφορες μεταμορφώσεις, αποδίδει πάλι σπόρο – πάντα τελειώνει στον εαυτό της. Όταν δε το πέντε (Ε) προστίθεται στον εαυτό του, γεννά εκ περιτροπής ή τον εαυτό του ή την δεκάδα, κι αυτό γίνεται επ’ άπειρον. Η ένωση λοιπόν της Πεντάδος (Έψιλον) με τον εαυτό της δεν γεννά τίποτε ατελές ή αλλιώτικο, αλλ’ έχει καθορισμένες μεταβολές. Γεννά ή τον αριθμό τού είδους της ή τον τέλειο αριθμό. Εδώ ακριβώς βρίσκεται το κοινόν με τον Απόλλωνα, γιατί ο Θεός υμνείται ως ζωοδότης αιώνιος, και άφθαρτος από την ίδια του την φύση.

Το Έψιλον ως σχήμα έχει τρείς παράλληλες γραμμές συμβολίζοντας το Τρισυπόστατου του Θείου ενωμένα ( ώσις πρό τό ΕΝ – ώθηση προς τή Θεία Νόηση), ίσως γι’ αυτό αφιερώθηκε, μαζί με τα παραγγέλματα ‘Γνώθι σ’αυτόν’ και ‘Μηδέν Άγαν’, που αφορούν την συνειδητή ανθρώπινη προσπάθεια υπέρβασης του εγωκεντρισμού και της προσκόλησης στα ανθρώπινα πάθη.
Αυτό το στοιχείο της Ένωσης του Ανθρώπου με το Θείο, συνηγορεί προς την ονομασία ‘Γάμος’ (ένωση), που έδωσαν στο Έψιλον, οι Πυθαγόρειοι. Περιττό να αναφερθεί πως ο Ιερός γάμος ήταν ένα από τα σημαντικά δρώμενα των Ελευσινίων μυστηρίων. Από τα παραπάνω μπορούμε να αντιληφθούμε πως σχετίζονται τα γράμματα και οι φράσεις που αυτά συνθέτουν με τις Ελευσίνιες τελετουργίες… Το Έψιλον συμβόλιζε το Θείο ενώ το ύψιλον την κάθοδο του Θείου σπινθήρα στην ύλη.
Ας συνεχίσουμε όμως μόνο με το Ύψιλον πρός το παρόν.
Στην Αλχημεία το γράμμα Ύψιλον αντιπροσωπεύει τον Ερμαφρόδιτο συμβολίζοντας το θετικό και το αρνητικό, το άρρεν και το Θήλυ. Αστρολογικά το γράμμα Υ συνδέεται με ζώδιο του Υδροχόο και την Θεά Ηρά, καθώς ο Υδροχόος είναι γνωστός και ως «αστήρ της Ήρας».
Το γράμμα Ύψιλον συμβολίζει επίσης το σταυροδρόμι ή το τρίστρατο κατά την Λαική παράδοση. Τα τρίστρατα στις εσωτερικές παραδόσεις των αρχαίων λαών έχουν σχέση με τις π – ύλες (πέρασμα στην ύλη) , μεταβάσεις δηλαδή συνείδησης από ένα επίπεδο σε άλλο, με Θεούς που κρατούν κλειδιά για να ανοίξουν αυτές τι πύλες, όπως η Εκάτη η Άρτεμις, η Περσεφόνη που άνοιγε με τα κλειδιά τις τέσσερις εποχές, τα Ηλιο- στάσια και τις Ιση- μερίες. Ο Πλάτωνας αναφέρει στον Γοργία πως στα τρίστρατα δικάζουν οι Θεοί τους ανθρώπους μετά τον θάνατο, κρατώντας τα κλειδιά των Ουράνων πυλών. Εκεί αναμένουν ο Μίνωας ο Ραδάμανθης και ο Αιακός για να δικάσουν τους νεκρούς και να τους οδηγήσουν ανάλογα με τις πράξεις τους στους δύο δρόμους , σε αυτόν που οδηγεί στα Ηλύσια πεδία και στον άλλο που οδηγεί στα Τάρταρα.
Τα τρίστρατα και οι διχάλες έχουν σχέση με τον Θεό Ερμή, τον προστάτη των Φιλοσόφων με το κηρύκειο του, το οποίο συμβολίζει την ζεύξη των αντιθέτων, και το οποίο κρατά ως Ψυχοπομπός, επαναφορέας των ψυχών στην πηγή από την οποία προήλθαν.
Το δισκοπότηρο επίσης έχει το σχήμα του Ύψιλον, και συμβολίζει τα ύδατα της ζωής, την πηγή της ζωής και την Αθανασία, το κύπελλο του μυστικού Δείπνου.
Το δισκοπότηρο συμβολίζει το ύδωρ – νερό, το οποίο είναι ένα θηλυκό στοιχείο. Το δισκοπότηρο μοιάζει με την μήτρα της γυναίκας και ως εκ τούτου θεωρείται ότι είναι το σύμβολο της αναπαραγωγικής λειτουργίας των θηλέων και της πηγής της ζωής. Πρόκειται για ένα σφαιρικό σύμβολο γονιμότητας, δώρο μιας γυναίκας για κυοφορία και δημιουργία της ζωής.

Σε όλες τις θρησκείες το Δισκοπότηρο είναι το σύμβολο που ενώνει το φυσικό μας κόσμο με το Θείο Πνεύμα, για τον λόγο αυτό σωστά το αποκαλούμε το δοχείο της ανάμειξης, καθώς μέσα σε αυτό ενώνεται η ατομική ψυχή με την κοσμική, το εφήμερο με το αιώνιο.
Το μυστήριο του Δισκοπότηρου βρίσκεται κρυμμένο μέσα μας. Είναι αυτό που προκαλεί την επιθυμία αναζήτησης του πνευματικού μας λίκνου, και της πληρότητας. Η αναζήτηση του δισκοπότηρου συμβολίζει την ενάρετη ζωή, την αναζήτηση της αρμονίας, την επιστροφή στον Παράδεισο, το πνευματικό κέντρο του ανθρώπου και του σύμπαντος, ακολουθόντας το σύμβολικό δρόμο της μύησης μέσω δοκιμασιών και αντιμετώπισης θανάτου στην έρευνα για το κρυμμένο νόημα και το μυστήριο της ζωής.
Στον Χριστιανισμό, το δισκοπότηρο είναι το σύμβολο της Θείας Κοινωνίας όπως ήταν το κρασί που συμβολίζει το αίμα του Χριστού, ενώ στην Αλχημεία το Άγιο Δισκοπότηρο αφορά την αναζήτηση της Φιλοσοφικής Λίθου, συμβολίζοντας την ένωση με το θείο και τη μεταμόρφωση των στοιχείων…
Αναζητώντας και Φιλοσοφώντας λοιπόν, ίσως καταφέρουμε να κατακτήσουμε την ΕΥ- δαιμονία, την οποία πολλοί αναζήτησαν ελάχιστοι όμως κατέκτησαν…..!!
Ως επίλογο μία φωτογραφία που βρήκα στο διαδίκτυο, και την οποία βρήκα ΕΥυέστατη..!!!

ΠΗΓΗ

To ορφικό ταφικό χρυσό έλασμα του Ιππωνίου.

Γῆς παῖς εἰμι καὶ Οὐρανοῦ ἀστερόεντος: To ορφικό ταφικό χρυσό έλασμα του Ιππωνίο

Μναμοσύνας τόδε ἔργον· ἐπεὶ ἂν μέλληισι θανεῖσθαι
εἰς Ἀίδαο δόμους εὐήρεας, ἔστ’ ἐπὶ δ<ε>ξιἀ κρήνα,
παρ’ δ’ αὐτὰν  ἑστηκῦα λευκὰ κυπάρισ<σ>ος·
ἔνθα κατερχόμεναι ψυχαὶ νεκύων ψύχονται.
ταύτας τᾶς κράνας μηδὲ σχεδὸν ἐγγύθεν ἔλθηις.
πρόσθεν δὲ εὑρήσεις τᾶς Μναμοσύνας ἀπὸ λίμνας…

ψυχρὸν ὕδωρ προρέον· φύλακες δὲ ἐπύπερθεν ἔασι.
οἳ δέ σε εἰρήσονται ἐν<ὶ> φρασὶ πευκαλίμαισι
ὅτ<τ> ι δὴ ἐξερέεις Ἄιδος σκότος ὀρφ<ν>ήεντος.
εἶπον· Γῆς παῖ<ς> εἰμι καὶ Οὐρανοῦ ἀστερόεντος·
δίψαι δ’ εἰμ’ αὖος καὶ ἀπόλλυμαι· ἀλ<λ>ὰ δότ’ ὦκα

ψυχρὸν ὕδωρ πιέναι τῆς Μνημοσύνης ἀπὸ λίμνης.

καὶ δὴ τοι ἐρέουσιν {ι}ὑποχθονίωι βασιλεί<αι>·

καὶ {δὴ τοι} δώσουσιν πιεῖν τᾶς Μναμοσύνας ἀπ[ὸ] λίμνας

καὶ δὴ καὶ σὺ πιὼν ὁδὸν ἔρχεα<ι> ἅν τε καὶ ἄλλοι

μύσται καὶ βάκχοι ἱερὰν στείχουσι κλε<ε>ινοί.

Καλαβρία, Ιππώνιο [i]

Αυτό είναι το έργο της Μνημοσύνης.[ii] Όταν είναι να πεθάνει (και να πάει) προς τα καλοφτιαγμένα δώματα του Άδη,[iii] στα δεξιά υπάρχει μια κρήνη[iv] και πλάι της στέκει  κυπαρίσσι λευκό.[v] Εδώ σαν κατεβαίνουν των νεκρών οι ψυχές δροσίζονται.[vi]

Τούτη την κρήνη ούτε καν να την πλησιάσεις! Πιο πέρα θα βρεις νερό δροσερό να κυλά

από της Μνημοσύνης τη λίμνη.[vii]  Φύλακες στέκουν εμπρός της.Θα σε ρωτήσουν με οξύνοια πνεύματος τι αναζητάς στο ζοφερό σκότος του Άδη.[viii] Να πεις: «Είμαι γιος της Γης και του έναστρου Ουρανού.[ix] Στέγνωσα απ’ τη δίψα και χάνομαι. Αλλά δώστε μου γρήγορα να πιω δροσερό νερό απ’ τη λίμνη της Μνημοσύνης».[x] Και θα ρωτήσουν τη βασίλισσα του Κάτω Κόσμου[xi] και θα σου δώσουν να πιεις από τη λίμνη της Μνημοσύνης.Σαν πιεις, και συ τον ιερό θα πάρεις το δρόμο [xii] που βαδίζουν και οι άλλοι ένδοξοι μύστες και βάκχοι.[xiii]
[Σταύρος Γκιργκένης]

[i] Από ορθογώνιο χρυσό έλασμα που βρέθηκε σε τάφο γυναίκας (γύρω στα 400 π.Χ.), στο πάνω μέρος του στήθους. Ίσως να ήταν στερεωμένο στο λαιμό με λεπτή αλυσίδα. Μαζί με μια άλλη ομάδα παρόμοιων ευρημάτων από την σικελική Έντελλα, την Πετηλία και τα Φάρσαλα συνιστούν μια σχετικά συνεκτική περιγραφή της άφιξης της ψυχής του νεκρού στον Κάτω Κόσμο. Κάποιος (ένας ιερέας, η Μνημοσύνη, το ίδιο το κείμενο;) απευθύνεται στο νεκρό σε δεύτερο πρόσωπο και του δίνει οδηγίες για το τι θα δει και το τι να κάνει, όταν βρεθεί στον Άδη. Συντομότερα παρόμοια κείμενα έχουμε από τη Θεσσαλία και την Κρήτη.

[ii] Μνημοσύνη είναι η μητέρα των Μουσών, η θεότητα της Μνήμης. Η Μνημοσύνη συνδέεται με τονΟρφέα γενεαλογικά μέσω της κόρης της Καλλιόπης, η οποία είναι η μητέρα του μεγάλου μουσικού. Για την έκφραση «το έργο της Μνημοσύνης» πβ. την αρχή του ομηρικού ύμνου στην Αφροδίτη, όπου ο ποιητής καλεί τη Μούσα να τραγουδήσει τα έργα της Αφροδίτης, δηλαδή τη σφαίρα επιρροής της θεάς και τις πτυχές της δράσης της (Μοῦσά μοι ἔννεπε ἔργα πολυχρύσου Ἀφροδίτης / Κύπριδος…). Εδώ το «έργο» της Μνημοσύνης είναι οι σωτήριες οδηγίες και τα λόγια που πρέπει να απομνημονεύσει η ψυχή του νεκρού, δηλαδή το ίδιο το κείμενο, σαν να το ενέπνευσε ή να το υπαγόρευσε η ίδια η θεά της Μνήμης. Το κείμενο είναι σε στίχους, ακριβώς για να διευκολύνει την απομνημόνευση. Οι οδηγίες προφανώς δόθηκαν για πρώτη φορά όσο η νεκρή ήταν ζωντανή, σε κάποια τελετή μύησης. Η νεκρή εμπιστεύεται τη θεά της Μνήμης, ώστε στον Κάτω Κόσμο να θυμηθεί όσα έμαθε στη διάρκεια της μύησής της στον Πάνω Κόσμο [πβ. ορφικοί ύμνοι (=ΟΥ) 77.9-10): ἀλλά͵ μάκαιρα θεά͵ μύσταις μνήμην ἐπέγειρε / εὐιέρου τελετῆς͵ λήθην δ΄ ἀπὸ τῶνδ΄ ἀπόπεμπε].

 Έτσι η Μνημοσύνη γίνεται προστάτιδα της ψυχής και οδηγός στο μεταθανάτιο ταξίδι της.
Σε φιλοσοφικούς κύκλους η μνήμη θεωρούνταν όργανο της ανθρώπινης σωτηρίας. Οι Πυθαγόρειοι, στενά συνδεμένοι με τους Ορφικούς, έδιναν μεγάλη σημασία στη μνήμη και φρόντιζαν να την εξασκούν με διάφορες τεχνικές. Ο Πυθαγόρας θυμόταν πολλές από τις προηγούμενες ενσαρκώσεις του. Το ίδιο και οΕμπεδοκλής. 
Η ενθύμηση των προηγούμενων ζωών ήταν απαραίτητη, για να γνωρίσει κανείς τον αληθινό εαυτό του. Η ανάμνηση αποτελεί μια κάθαρση της ψυχής.

Η ανώνυμη θεότητα που μιλά στον Παρμενίδη και του αποκαλύπτει την πάσα αλήθεια (απ. Β 1 D-K) ίσως να είναι η Μνημοσύνη. Για τον Πλάτωνα το να πιεις από το νερό της Λήθης (Λησμονιάς) σημαίνει να χάνεις τη θύμηση των αιώνιων αληθειών. Στην Ελληνική ἀ-λήθεια είναι κυριολεκτικά η απουσία της αμνησίας, επομένως το να θυμάσαι σημαίνει και να γνωρίζεις. Η Λήθη είναι το νερό του θανάτου, η Μνημοσύνη είναι το νερό της αθανασίας. Η μνήμη εξασφαλίζει στη νεκρή ψυχή τη δυνατότητα να θυμηθεί τη θεία καταγωγή της, να απομακρυνθεί από τον κύκλο του χρόνου και του γίγνεσθαι και να μην ενσαρκωθεί ξανά.

[iii] Αυτός που πεθαίνει είναι ο μύστης (ή ο«ήρωας» σε άλλα ελάσματα). Ο θάνατος γίνεται αντιληπτός ως πέρασμα για την ψυχή, γι’ αυτό και το αντίστοιχο ρήμα θανεῖσθαισυντάσσεται σαν να ήταν ρήμα κίνησης (εἰς Ἀίδαο δόμους). Το κείμενο πρέπει να γραφτεί ακριβώς τη στιγμή του θανάτου, για να αποφύγει η ψυχή τους τρόμους του Άδη. Σ’ αυτή την κρίσιμη στιγμή η ψυχή βρίσκεται αντιμέτωπη με επιλογές, άλλες επιθυμητές και άλλες όχι. Τα κείμενα δεν εξηγούν γιατί η ψυχή πρέπει να κάνει μια επιλογή και όχι μια άλλη ή γιατί πρέπει να πει κάποια συγκεκριμένα λόγια και όχι κάποια άλλα: η γνώση των αιτιών για τις συγκεκριμένες επιλογές προϋποτίθεται για τους μυημένους και δε χρειάζεται να αναπτυχθεί με λεπτομέρειες από τους συντάκτες των κειμένων. Η έλλειψη αυτή δυσκολεύει για μας την ερμηνεία των ελασμάτων. Το παλάτι του Άδη χαρακτηρίζεται ως καλοφτιαγμένο (Ἀίδαο δόμους εὐήρεας). Ο χαρακτηρισμός μάς θυμίζει τις παραστάσεις με το νεκρό στον Κάτω Κόσμο να στέκεται μπροστά σε ένα οικοδόμημα με κίονες.

[iv] Πρόκειται για την κρήνη της Λήθης. Εδώ τοποθετείται στα δεξιά, ενώ η κρήνη της Μνήμηςβρίσκεται όχι αριστερά, αλλά πιο πέρα στην ίδια (δεξιά) κατεύθυνση. Το ίδιο σχήμα υπάρχει και στα ελάσματα από την Έντελλα και τα Φάρσαλα. Στο έλασμα από την Πετηλία η κρήνη της Λήθης βρίσκεται στα αριστερά, ενώ η πηγή της Μνημοσύνης βρίσκεται στην άλλη πλευρά, δηλαδή στα δεξιά. Στα ελάσματα από την Κρήτη το νερό της Μνημοσύνης βρίσκεται στα δεξιά. Σε μια από τις πινακίδες των Θουρίων η ψυχή πρέπει να κινηθεί προς τα δεξιά, για να σωθεί. Γενικά η ψυχή πρέπει να ακολουθήσει μια πορεία προς τα δεξιά, όταν βρεθεί στον Κάτω Κόσμο. Είναι γνωστό ότι οι Πυθαγόρειοι θεωρούσαν το αριστερό ως κάτι κακό. Στον Πλάτωνα (Πολιτεία 614C) οι ψυχές των δικαίων ακολουθούν μετά την κρίση τους το δεξί μονοπάτι, το οποίο οδηγεί στα νησιά των Μακάρων (Γοργίας 524Α).

Στο υπόγειο μαντείο του Τροφώνιου ο ιερέας παίρνει τον επισκέπτη στις πηγές του ποταμού. Εκεί πρέπει να πιει πρώτα από το νερό της Λήθης και μετά από το νερό της Μνήμης (Παυσανίας 9.39.7), μια αναπαράσταση των συνθηκών του Κάτω Κόσμου.

[v] Το κυπαρίσσι από τα πιο αρχαία χρόνια συνδέεται με τον Άδη και τον θάνατο σε πολλούς πολιτισμούς. Το κυπαρίσσι εδώ είναι λευκό, χωρίς να εξηγείται γιατί. Έχουν προταθεί διάφορες ερμηνείες:

α) Σε διάφορες λατρείες οι νεκροί θάβονταν με λευκή ενδυμασία [π.χ. Κέα (Sokolowksi 97 A, ιερός νόμος του 5ου αιώνα π.Χ.), Λεβάδεια (Sokolowski 77 C 6, 5ος αιώνας π.Χ.), Μεσσηνία (Παυσ. 4.13.3), ορφική ταφή στους Θουρίους (Timpone Grande)].

β) Οι μύστες φορούσαν λευκά ρούχα (βλ. λ.χ. Ευρ., Κρήτες απ. 472, 16 Kannicht).

γ) Το κυπαρίσσι λάμπει στο σκοτάδι του Κάτω Κόσμου, προσελκύοντας σαν φάρος τις ψυχές των αμύητων νεκρών στο νερό της λησμονιάς.

δ) Ίσως το λευκό εδώ να έχει την έννοια του «φασματικού», αφού το χρώμα συνδέεται με τα φαντάσματα. Στην Οδύσσεια (ω 11) οι ψυχές των μνηστήρων συναντούν την Λευκάδα πέτρην στο δρόμο τους προς τον Άδη.

ε) Ίσως ο Άδης να συλλαμβάνεται εδώ ως το αντίστροφο του Πάνω Κόσμου, όπου το κυπαρίσσι είναι σκούρο.

στ) Οι ορφικο-πυθαγόρειοι φορούσαν λευκά ενδύματα, όταν παρακολουθούσαν κηδείες, ενώ απαγορευόταν να φτιάχνουν φέρετρα από κυπαρισσόξυλο, γιατί απ’ αυτό το ξύλο ήταν φτιαγμένο το σκήπτρο του Δία (Ιάμβλιχος, Βίος Πυθ. 155, Έρμιππος απ. 23 Wehrli – στους Κρήτες του Ευριπίδη ο ιερός ναός του Δία είναι φτιαγμένος από κυπαρίσσι, απ. 472, 4 κ.εξ. Kannicht).

[vi] Η δίψα του νεκρού είναι παγκόσμιο μοτίβο. Γι’ αυτό γίνονται προς τιμήν των νεκρών υγρές προσφορές ή αποτίθενται αγγεία με νερό στους τάφους. Χωρίς κάποιον φίλο ή συγγενή να τον θυμάται, ο νεκρός υποφέρει από πείνα και δίψα, όπως μας αναφέρει ο Λουκιανός (Περί πένθους 9). Στην Πολιτεία(621ΑΒ) ο Πλάτων περιγράφει το δρόμο που οδηγεί στην πεδιάδα της Λήθης ως άγονο, πνιγηρό και πολύ ζεστό. Ο Τάνταλος υποφέρει από αιώνια δίψα στον Άδη για τα κρίματά του. Η δίψα μπορεί να οδηγήσει την ψυχή να κάνει λάθος και πιει από το νερό της Λησμονιάς. Αυτό είναι βέβαιο ότι το κάνουν οι ψυχές των αμύητων: δροσίζονται, αλλά έτσι ξεχνούν και παγιδεύονται σε μια νέα ενσάρκωση. Το ρήμα στο πρωτότυπο είναι ψύχονται (δροσίζονται).

Στην αρχαία ελληνική γλώσσα το «ψύχω» σήμαινε επίσης «φυσώ», αλλά και «δίνω ζωή» (πβ. ψυχή = η πνοή που δίνει ζωή στο σώμα). 

Ίσως υπάρχει ετυμολογικό παιχνίδι: οι ψυχές που πίνουν από το νερό της Λήθης δεν δροσίζονται μόνο, αλλά κυριολεκτικά παίρνουν ζωή για μια νέα ενσάρκωση, κάτι αρνητικό για την οπτική των Ορφικών.

[vii] Στον Όμηρο οι ψυχές των νεκρών είναι απλοί ίσκιοι που δεν θυμούνται τίποτα. Η ψυχή του μάντη Τειρεσία στη Νέκυια της Οδύσσειας (ραψωδία λ) είναι σε θέση να θυμηθεί και να προφητέψει μόνο όταν πιει από το αίμα των σφαγίων. Ο Οδυσσέας προσπαθεί να κρατήσει τις άλλες διψασμένες ψυχές μακριά. Στους Ορφικούς το αίμα αντικαθίσταται από το νερό της Μνήμης, με αποτέλεσμα να κόβεται έτσι κάθε δεσμός με τον αιματηρό σαρκικό Πάνω Κόσμο.

[viii] Η εικόνα των θεοτήτων-φυλάκων που προστατεύουν ένα ιερό και μυστικό μέρος είναι συχνή και στην αρχαιότητα και στην ιουδαιοχριστιανική παράδοση. Στους Γνωστικούς οι Άρχοντες, κατώτεροι Αιώνες, έχουν αρνητικό ρόλο, αφού προσπαθούν να εμποδίσουν την άνοδο της ψυχής φυλάγοντας τους πλανήτες. Η ψυχή περνά, μόνο αν ξέρει το κατάλληλο συνθηματικό. Παρόμοιες ιδέες βρίσκουμε στα ερμητικά κείμενα, τους νεοπλατωνικούς, το μιθραϊσμό, το ζωροαστρισμό, απόκρυφα ιουδαϊκά και χριστιανικά κείμενα κ.α.

Οι φύλακες εδώ κάνουν μια ερώτηση και περιμένουν ένα αναγνωριστικό συνθηματικό, μια εικόνα που προέρχεται από τη φύλαξη στρατοπέδων ή πυλών. Το σύνθημα που πρέπει να γνωρίζει η ψυχή παραπέμπει επίσης σε μυστικές ή και συνωμοτικές ομάδες, των οποίων τα μέλη αναγνωρίζονται μεταξύ τους με ιδιαίτερες χειρονομίες ή λόγια. Τα ορφικά κείμενα δεν μας λένε αν κάποια τιμωρία περιμένει την ψυχή που δεν γνωρίζει το σύνθημα, αλλά από αντίστοιχες πλατωνικές εικόνες (Πολιτεία363C, Γοργίας 493Β) μπορούμε να υποθέσουμε ότι η ψυχή τιμωρούνταν.

Σε αμφορέα από την Ιταλία (4ος-3ος αιώνας π.Χ. -Vulci), ο οποίος δυστυχώς έχει πια χαθεί, εικονιζόταν ένα ανθηρό λιβάδι, το οποίο χωριζόταν από τον τόπο των καταδικασμένων με δέντρα γεμάτα πουλιά. Από έναν λόφο πήγαζε μια κρήνη και μπροστά της στέκονταν δύο νέοι στεφανωμένοι με κισσό και κρατώντας θύρσο, διονυσιακά σύμβολα. Ένας τοξότης εικονιζόταν σε ετοιμότητα να ρίξει βέλος. Οι δύο νέοι είναι προφανώς μύστες, ενώ ο τοξότης-φύλακας δεν τους αφήνει να περάσουν, αν δεν πουν το κατάλληλο συνθηματικό. Στην άλλη πλευρά του αγγείου ένας δαίμονας βασανίζει με πυρσό μια γυναίκα, είδος υποχθόνιας τιμωρίας.
Η έλλειψη αναφοράς στα ορφικά ελάσματα σε τιμωρίες ίσως να οφείλεται στο ότι θα ήταν άκομψο να υπενθυμίζεται κάτι τέτοιο σε έναν νεκρό μύστη που ελπίζει στη σωτηρία. Εξάλλου το έλασμα με τις οδηγίες που συνοδεύει το νεκρό, αλλά και  η μύηση που έχει λάβει στη διάρκεια της ζωής του, ίσως θεωρούνται ικανά όπλα, ώστε να αποφευχθεί το ενδεχόμενο να ξεχάσει η ψυχή το συνθηματικό και να τιμωρηθεί.

[ix] Η ψυχή υπενθυμίζει τη θεία καταγωγή της (ήδη από τον Ησίοδο η Γη και ο Ουρανός είναι το αρχέγονο θεϊκό ζεύγος, ενώ θεοί και άνθρωποι έχουν κοινή καταγωγή -πβ. Πίνδ., Νεμ. 6.1-2, Ευρ. απ. 1004Kannicht), επομένως και τη συγγένειά της με τους φύλακες, τον Άδη και την Περσεφόνη και τους άλλους θεούς. Αυτό δείχνει στους φύλακες ότι και θυμάται την καταγωγή της, αλλά και ότι δικαιούται μερίδιο στην πρωταρχική θεία κατάσταση.

Ωστόσο το βάρος φαίνεται να πέφτει στην καταγωγή από τον Ουρανό. Σε άλλα παρόμοια κείμενα το σώμα ανήκει στη γη (τιτανικό στοιχείο στον ορφικό μύθο του Ζαγρέα) και η ψυχή στον ουρανό (διονυσιακό στοιχείο). Ο μύστης πρέπει να απαρνηθεί το γήινο στοιχείο του, ακόμη και το προσωπικό του όνομα, για να εισέλθει στον κόσμο των θεών. Ο έναστρος ουρανός είναι ο τόπος της θεϊκής πατρίδας για τους Πυθαγόρειους, ενώ για τον Πλάτωνα η λυτρωμένη ψυχή επιστρέφει στο άστρο που της αντιστοιχεί (Τίμαιος 42Β). Σε άλλο ορφικό έλασμα ο νεκρός αποκαλεί τον εαυτό του Αστέριο, πιθανότατα ένα μυστικό όνομα για τους μυημένους και όχι το πραγματικό του όνομα. Μια σειρά από παράλληλα χωρία διαφόρων παραδόσεων τονίζουν ότι η ανάμνηση της ουράνιας καταγωγής κάποιου είναι απαραίτητη για τη σωτηρία του: βλ. λ.χ. Οδ. ω 1-2, Εμπεδ. απ. Β 119 D-K, Ιππόλ., Κατά πασών αιρέσεων 5.7.30, Ευαγγέλιο της Μαρίας(P. Berol. 8502, I 16). Ωστόσο δεν είμαστε βέβαιοι αν οι Ορφικοί που έγραψαν τα χρυσά ελάσματα θεωρούσαν ότι η τελική κατάληξη της λυτρωμένης ψυχής είναι στον ουρανό ή σε κάποιο μέρος του Άδη ειδικά φυλαγμένο γι’ αυτήν, κάτι σαν τα Ηλύσια Πεδία ή τις Νήσους των Μακάρων, όπου θα ζει σε μια αιώνια ευτυχία. Η λυτρωμένη ψυχή αναφέρεται απλώς ότι ακολουθεί το δρόμο που πήραν οι άλλοι μύστες ή βάκχοι ή ήρωες, χωρίς να διευκρινίζεται πού οδηγεί αυτός ο δρόμος.

[x] Ο νεκρός υποδεικνύει στους φύλακες έμμεσα ότι είναι μυημένος, αφού η δίψα του οφείλεται στο γεγονός ότι η ψυχή του δεν ήπιε από την πηγή της Λήθης, όπως οι ψυχές των αμύητων: ως μύστης γνώριζε ήδη από τη μύησή του στον Πάνω Κόσμο ότι απαγορεύεται να πιει από αυτήν, το θυμήθηκε μετά θάνατον (με τη βοήθεια και του ελάσματος) και κατάφερε μάλιστα να νικήσει τον πειρασμό, όταν πέρασε από εκεί. Από πολλές απόψεις, λοιπόν, είναι ένας ικανός αγωνιστής που αξίζει να ανταμειφθεί από τις θεότητες του Κάτω Κόσμου. Συνεπώς η δίψα εδώ είναι καίριο μέρος του συνθηματικού αναγνώρισης όσο και η αναφορά στην ουράνια καταγωγή, αλλά και η έκκληση για ξεδίψασμα από την πηγή της Μνήμης (επίσης ένδειξη μυστικής γνώσης που κατέχει ο νεκρός, αφού γνωρίζει και τη σημασία της, αλλά και ότι υπάρχει μια τέτοια πηγή στον Άδη και μάλιστα αμέσως μετά την πηγή της Λήθης).

[xi] Οι φύλακες πρέπει να συμβουλευθούν την Περσεφόνη, αφού σε τελική ανάλυση δεν είναι αυτοί, οι οποίοι θα κρίνουν αν η ψυχή δικαιούται να πιει νερό, αλλά η βασίλισσα του Κάτω Κόσμου.

[xii] Ο ιερός δρόμος που οδηγεί στην αιώνια ευτυχία. Η εικόνα της ιεράς οδού στον Κάτω Κόσμο μπορεί να είναι εμπνευσμένη από το τελεστικό μονοπάτι τής επίγειας μύησης ή από τις ιερές πομπές των μυστών λ.χ. στα Ελευσίνια Μυστήρια, όπου η πορεία ήταν μακρά και δύσκολη, αλλά ο μύστης δεν ένιωθε κούραση με παρέμβαση των θεών (Ευρ., Βάκ. 194, Αριστοφ., Βάτρ. 402 κ.εξ.). Ο Πλάτωνας επισημαίνει την ομοιότητα ανάμεσα στις τελετουργικές πρακτικές και το ταξίδι της ψυχής (Φαίδρος 108Α). Έχουμε όμως και μυθικά και φιλοσοφικά παράλληλα: στον Πίνδαρο ο δρόμος του Δία οδηγεί τις ευσεβείς ψυχές στα νησιά των Μακάρων υπό τον Ραδάμανθυ (Ολ. 2.68 κ.εξ. -πβ. Παλ. ανθ. 7.545). Ο Παρμενίδης ταξιδεύει στην οδό της σοφίας (Β 1.2-3, 27 D-K), για να βρει την λυτρωτική αλήθεια.

[xiii] Ο μύστης που έφτασε στην τελείωση ταυτίζεται με τον ίδιο το θεό του, τον Διόνυσο-Βάκχο και επομένως δικαίως αποκαλεί τον εαυτό του μ’ αυτό τον τίτλο. Ενώ όμως όσοι συμμετέχουν στις απλές εκστατικές διονυσιακές τελετουργίες των πόλεων μένουν ικανοποιημένοι με μια προσωρινή ταύτιση με το θεό που διαρκεί όσο η εκστατική τελετή, η ένωση του ορφικού με το θείο είναι διαρκής και σ’ αυτή τη ζωή και στη μεταθανάτια κατάσταση.

                Η περιπέτεια της ψυχής φαίνεται στο έλασμά μας να τελειώνει εδώ. Το κείμενο όμως από την Έντελλα υπονοεί στο -δυστυχώς- κατεστραμμένο τέλος του ότι σε ένα επόμενο στάδιο η ψυχή εμφανιζόταν μπροστά στην ίδια την Περσεφόνη. 

Το άρθρο και η ανάλυση είναι του φιλόλογου Στ,Γκιργκένη και βρισκεται εδώ:http://heterophoton.blogspot.gr/2014/01/to.html   και επίσης μπορείτε να δείτε την παραπάνω ανάλυση από τον ίδιο στην εκπομπή της Μυθικής Αναζήτησης :https://www.youtube.com/watch?v=9hcPlWOzk9M